ABD Başkanı Donald Trump, 170 milyon Amerikalı kullanıcıya sahip olan kısa video uygulaması TikTok‘un Çinli ana şirketi ByteDance ile yapılacak satış anlaşmasının, 5 Nisan Cumartesi gününden önce tamamlanacağını duyurdu. TikTok’un ABD’deki bu önemli dönüm noktası, 2024’te ulusal güvenlik endişeleriyle kabul edilen bir yasayla başladı. Bu yasa, ByteDance’in TikTok’u elden çıkarmasını zorunlu kılarken, uygulamanın ABD’de yasaklanma tehdidiyle karşı karşıya kalmasına neden oldu. Trump, Ocak ayında göreve gelir gelmez sürece müdahale ederek son tarihi 5 Nisan olarak belirledi. Pazar gecesi Air Force One’da gazetecilere konuşan Trump, “Pek çok potansiyel alıcı var. TikTok’a inanılmaz bir ilgi gösteriliyor ve ben TikTok’un devam etmesini istiyorum” ifadelerini kullandı. Bu açıklama, TikTok’un ABD’deki geleceğini belirleyecek sürecin son aşamasına gelindiğini gösteriyor. Washington, ByteDance’in TikTok üzerindeki sahipliğinin Çin hükümetine bağımlılık yarattığını ve Pekin’in uygulamayı Amerikan vatandaşlarının verilerini toplamak ve nüfuz operasyonları için kullanabileceğini iddia ediyor.
Sürecin Perde Arkası
TikTok’un ABD’deki geleceği, 2024’te Amerikan Kongresi’nde geniş destekle kabul edilen bir yasayla belirsizliğe sürüklendi. Ulusal güvenlik kaygılarıyla hazırlanan bu yasa, ByteDance’e TikTok’u 19 Ocak 2025’e kadar elden çıkarma zorunluluğu getirmişti. Ancak Trump, göreve gelir gelmez bu süreyi 5 Nisan’a kadar uzattı. Daha önce anlaşma sağlanamazsa son tarihi esnetebileceğini söyleyen Trump’ın son açıklamaları, sürecin hızlandığını ve bir çözüme çok yaklaştıklarını gösteriyor. Reuters’in Cuma günkü haberine göre, özel sermaye devi Blackstone, TikTok’un ABD operasyonlarına küçük bir azınlık yatırımı yapmayı planlıyor. Blackstone’un, ByteDance’in mevcut Çinli olmayan hissedarları Susquehanna International Group ve General Atlantic ile bir araya gelerek yeni sermaye ile TikTok’un ABD işini satın alma yarışında öne geçtiği belirtiliyor.
Çin’in Rolü ve Ticaret Kartı
Trump, geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamada, Çin’in bu anlaşmadaki rolünün belirleyici olduğunu vurgulayarak Pekin’in onayının şart olduğunu ifade etti. Çin’e bir teşvik olarak, “Belki tarifelerde ufak bir indirim yaparım ya da başka bir şey öneririm” diyerek ticaret politikalarını masaya sürebileceğini ima etti. Bu, Trump’ın daha önce TikTok görüşmelerinde tarifeleri bir baskı aracı olarak kullandığını hatırlatıyor. Nitekim 20 Ocak’ta göreve başladığında, Pekin anlaşmayı onaylamazsa Çin’e ek tarifeler getirebileceği uyarısında bulunmuştu. Çin, şu ana kadar satışa temkinli yaklaşsa da, sürecin nasıl sonuçlanacağı merakla bekleniyor.
Beyaz Saray’ın Olağanüstü Dahiliyeti
TikTok’un satış süreci, Beyaz Saray’ın benzeri görülmemiş bir şekilde devreye girmesiyle dikkat çekiyor. Başkan Yardımcısı JD Vance, 5 Nisan’a kadar TikTok’un sahipliğiyle ilgili genel bir anlaşmanın sağlanmasını beklediğini ifade etti. Beyaz Saray, bu yakından takip edilen görüşmelerde adeta bir yatırım bankası gibi rol üstlenerek süreci yönlendirmeye çalışıyor. ABD nüfusunun neredeyse yarısının kullandığı uygulamanın geleceği, hem teknoloji hem de siyaset dünyasında büyük yankı uyandırıyor.
*Haberde kullanılan görsel Reuters tarafından servis edilmiştir
