ABD’nin seçilmiş başkanı Donald Trump‘ın Grönland ile ilgili yapmış olduğu açıklamalar, dünya gündeminde büyük yankı uyandırdı. Danimarka’ya bağlı olan Grönland’ın ABD’ye katılması gerektiğini vurgulayan Trump, bu çağrısının ardındaki nedenleri merak konusu haline getirirken, 20 Ocak’tan sonra gelişecek durumlar diplomasi çevrelerinde endişeye yol açtı. Atlas Okyanusu’nun kuzeyinde, 2 milyon 166 bin kilometrekarelik bir alanı kaplayan Grönland, kuzey kutbundaki en büyük buz örtüsüyle kaplı özerk bir bölge olup, buzul olmayan alanlarında önemli doğal kaynaklara sahiptir.
Çinli Şirketlerin Lisansları İptal Edildi
Grönland’daki Kuannersuit maden sahası, dünya genelinde önemli nadir toprak element rezervlerini barındırmakta ve bu durum, ABD ile Çin arasında rekabetin bir alanı haline gelmiştir. Son yıllarda, Grönland’ın başkenti Nuuk’taki Çinli maden şirketlerinin lisansları, ABD’nin baskısıyla iptal edilmiştir. Ayrıca, uranyum yatakları da iki ülkenin ilgisini çekmektedir. Grönland’ın Kvanefjeld bölgesinde önemli miktarda uranyum rezervi bulunurken, Isua demir cevheri yatakları, adadaki en büyük demir cevheri rezervlerini oluşturmaktadır. Ilulissat bölgesinde yoğunlaşan altın rezervlerinin yanı sıra Aappaluttoq bölgesindeki bakır madenleri, gümüş, elmas, boksit, zirkon ve titan madenleri Trump ve ekibinin dikkatini çekmektedir.
Kaynakların Sömürülmesi
Arktik ve Atlantik okyanusları arasında yer alan dünyanın en büyük adasında yalnızca 55 bin kişi yaşamaktadır. Uzmanlar, Trump’ın Grönland üzerinden Çin ekonomisine darbe vurmayı planladığına dair endişelerini dile getirmektedir. Siyaset Bilimci Umur Tugay Yücel, Trump’ın Grönland ve Kanada’yı işgal etme söylemlerinin ardında Amerikan “istisnacılığı” olduğuna dikkat çekerek, “Amerikalılar için sözüm ona ‘her yere medeniyet götürmek’ ilahi bir görev. Ancak Trump’ın Grönland isteğinin arkasında ekonomik kaynakları sömürmek olduğu çok açık” ifadelerini kullanmıştır.
Rusya ve Çin’e Karşı Strateji
Trump, Grönland ilhakı ile ekonomik kaynaklar üzerindeki etkisini artırmak istediğini belirten Yücel, “Amerika’daki ‘Beyaz Anglo-Sakson’ nüfusun yoğunluğunu artırmak ve Amerikan ekonomisinin geleceğini garanti altına almak, Amerikan ulusal güvenliği için acil bir ihtiyaç. Bu hamle, Rusya ve Çin’e karşı bir strateji içeriyor” şeklinde konuşmuştur. Panama Kanalı ve Meksika Körfezi ile ilgili açıklamaları da göz önüne alındığında, Trump’ın izolasyoncu değil, tam tersine müdahaleci ve yayılmacı bir politikaya sahip olduğu anlaşılmaktadır.
Kritik Mineraller Üzerindeki Hesaplar
Güvenlik ve Strateji Uzmanı Doç. Dr. Ali Fuat Gökçe, hidrokarbon enerji kaynaklarına sahip ülke ve bölgelerin önemine dikkat çekerek, “ABD emperyalizminin hayatta kalması için hidrokarbon ve enerji yataklarının ele geçirilmesi, ülkelerin sömürülmesi gerekiyor. ABD Ulusal Güvenlik Stratejisi belgesinde kritik minerallerin önemi vurgulanırken, bu minerallerin bulunduğu bölgelerle olan ilişkiler dikkate alınmaktadır. Grönland, kritik mineraller açısından son derece zengin bir alan olarak öne çıkıyor” şeklinde açıklamalarda bulunmuştur.
Enerji İhtiyacı ve Gelecek Stratejileri
Uluslararası Enerji Ajansı’nın raporuna göre, çoğu kritik mineral Çin’de bulunmaktadır. Çin’in de Arktik bölge ve Grönland’a yönelik stratejileri mevcuttur. ABD’nin hegemonyasını sürdürmesi için gerekli enerji ihtiyacını güvence altına alması gerekmektedir. ABD, kritik mineralleri tedarik etmek için Pasifik bölgesine odaklanırken, Grönland’ı da sömürmek istemektedir. Dünya, giderek teknolojiye bağımlı hale geldikçe, kritik minerallere olan talep de artmaktadır. Grönland, ABD hegemonyasının kilit noktalarından biri olarak kabul edilmektedir.
Kaynak: Web Özel
