5G’nin Babası Türk Profesör, 6G İçin Çalışmalara Başladı

Prof. Dr. Erdal Arıkan, 1958 yılında Ankara’da dünyaya geldi. 1981 yılında Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü’nden (Caltech) mezuniyetini tamamladı. 1982 ve 1985 yıllarında Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde (MIT) yüksek lisans ve doktorasını gerçekleştirdi.

Illinois Üniversitesi’nde yardımcı doçent olarak görev yapan Arıkan, Amerika’da kalmayı düşünürken, Türkiye’ye dönmeyi tercih etti ve 1987 yılında Bilkent Üniversitesi’nde öğretim üyesi olarak kariyerine devam etti. 2007 yılında geliştirdiği ‘Kutupsal Kodlama’ yöntemi, mobil iletişim standardı 5G’nin temel taşlarından biri olarak kabul ediliyor.

Dünya Genelinde Takip Ediliyor

Prof. Dr. Arıkan, ‘Kutupsal Kodlar’ üzerine yaptığı çalışmalar ve 5G teknolojisine yaptığı katkılar ile pek çok ödül kazanmış bir isim. Kutupsal kodlama metodu, Shannon Enformasyon Kuramı’ndaki 60 yıllık bir problemi çözerek önemli bir bilimsel ilerleme kaydetti. Bu yenilikçi kuramsal yöntem, Çinli teknoloji devi Huawei tarafından hızla endüstriyel kullanıma hazır hale getirilerek 2016 yılında 5G standardına entegre edildi. Böylelikle Arıkan’ın Türkiye’de geliştirdiği algoritmalar, dünya genelindeki milyarlarca cep telefonunda kullanılmaya başlandı. Bu çığır açan gelişmeleri Prof. Dr. Erdal Arıkan, TRT Haber’e anlattı.

“Türkiye’de Olmamdan Daha Doğal Ne Olabilir?”

Dünyanın birçok üniversitesi ve kurumu, Prof. Dr. Arıkan’ı kadrolarına katmak isterken, o Türkiye’de kalmayı tercih ediyor. Bu tercihini, “Türkiye benim doğduğum yer, bundan daha doğal ne olabilir?” diyerek açıklıyor. 5G konusundaki çalışmalarını ise şöyle ifade ediyor:

“Kutupsal Kodlar, sayısal iletişim sistemlerinde bilgi akışının gürültü kaynaklı bozulmalara karşı korunmasını sağlayan bir yöntemdir. Bu tür yöntemler ‘hata düzeltici kodlama’ olarak adlandırılmakta. Ben bu alanda çalışmalara 1980’lerin başında başladım. Kutupsal Kodlama fikri 2005’te olgunlaşıp, 2007’de yayımlandı. 2016 yılında 5G’ye kabul edilen bir teknik haline geldi. Ana fikir benden çıktı ama bu süreçte birçok kişi ve kuruluşun katkısı oldu.”

6G Üzerine Çalışmalar Başladı

5G standartlarının dünya genelinde kabul görmesi ile birlikte, ülkede ve dünya genelinde 5G’ye geçiş hazırlıkları devam etmektedir. Ancak Arıkan, “5G benim için ve dünya için artık geçmişte kaldı” diyor. Bunun nedeni, son kullanıcıların mevcut teknolojiyi kullanırken, araştırmacıların çoktan daha ileri bir teknoloji üzerinde çalışmaya başlamış olmaları. Prof. Dr. Erdal Arıkan da şu anda 6G üzerine çalışmalar yürütüyor.

“Yapay Zeka ve Makine Öğrenmesi” Eklenecek

Mevcut konuların yanına Yapay Zeka ve Makine Öğrenmesi’ni de ekleyerek çalışmalarına devam ettiğini belirten Arıkan, “6G için yeni kodlama yöntemleri üzerinde çalışıyorum. Önümüzdeki iki yıl içerisinde 6G’nin temel algoritmalarının belirlenmesi bekleniyor. 2030 yılına kadar 6G standardının tamamen tamamlanması planlanıyor. Zamana karşı bir yarış içindeyiz.” diyor.

5G ve 6G Hayatı Nasıl Değiştirecek?

Arıkan, yakın zamanda hayatımıza girecek 5G ve 2030’lu yıllarda beklenen 6G’nin birçok şeyi değiştireceğine dikkat çekiyor ve şunları aktarıyor:

“Mobil internet, artık hemen herkesin yaşamının bir parçası haline gelmiş durumda. İnsanlar günde ortalama 5-6 saatlerini cep telefonlarına bakarak geçiriyor. Mobil iletişim trafiği katlanarak artıyor. 5G ve 6G, öncelikli olarak bu hızla artan trafik talebini karşılamak için gerekli kapasite artışını sağlıyor. Bu kapasite artışının önemli bir kısmı yeni frekans tahsislerinden kaynaklanıyor. Geri kalan kısmı ise frekans bandının kullanımında ve enerji tüketiminde daha verimli iletişim yöntemlerinden sağlanıyor. 4G, insan yaşamına mobil interneti kazandırarak e-alışveriş, e-sağlık, e-bankacılık ve navigasyon gibi uygulamalarla tanıştırdı. Bu uygulamalar, kişisel ve toplumsal ölçekte büyük bir zaman tasarrufu ve verimlilik artışı sağladı. Artık ekonomik ve sosyal hayatı cep telefonları olmadan düşünemiyoruz. 5G ve 6G, mevcut iletişim hizmetlerini daha ucuz ve kaliteli bir şekilde sunma imkanı tanıyacak. Bunun yanı sıra, yapay zeka, otomasyon, sanal gerçeklik gibi birçok yeni uygulamanın altyapısını oluşturacak.”

Bu iletişim teknolojilerini ‘bilgi otoyolları’ olarak tanımlayan Prof. Arıkan, “Bilgi otoyollarını dünyayla eş zamanlı olarak inşa etmezsek, ekonomimiz tıkanır ve rekabet gücümüz zayıflar” diyor ve ekliyor:

“5G kurulum maliyetini, dünya örneklerine dayanarak abone başı 200 dolar olarak tahmin ediyorum. Bu yatırım, kendini verimlilik artışı sayesinde kısa sürede geri ödeyecektir.”

Prof. Dr. Erdal Arıkan, gençlere ise şu tavsiyelerde bulunuyor:

“Kendi alanlarında temel konuları iyi öğrenmelerini ve seçtikleri uzmanlık alanında derinleşmelerini öneririm. Ayrıca, Yapay Zeka alanındaki gelişmeleri yakından takip etmeleri ve bu yeni teknolojiden faydalanmaları önemlidir.”