Yapay Zeka Politikaları Derneği (AIPA) Başkanı Zafer Küçükşabanoğlu, TBMM Yapay Zeka Araştırma Komisyonu’ndaki sunumlarına dair önemli bilgiler paylaştı. Türkiye’nin dünyadaki ilk 10 ekonomi arasına girme hedefini, teknoloji girişimciliği ile hızlandırmayı ve yeni bir girişimcilik kültürü oluşturmayı amaçladıklarını belirtti.
Küçükşabanoğlu, yapay zeka konusunda yürütülen çalışmaları teşvik ederek, lisans ve lisansüstü düzeyde eğitim alan bireylere maddi ve manevi destek sağladıklarını ifade etti. Yapay zeka ekonomisinin 2030 yılı itibarıyla yaklaşık 15,7 trilyon dolar değere ulaşacağını öngördüğünü söyleyen Küçükşabanoğlu, bu süreçte yapay zekanın dünya genelinde 85 milyon iş kaybı‘na neden olurken, 97 milyon yeni iş imkanı yaratacağına dikkat çekti.
Küçükşabanoğlu, Türkiye’nin Oxford Insights’ın 2024 yılı Yapay Zekaya Hazırlık Endeksi‘nde 188 ülke arasında 53. sırada olduğunu, IMF tarafından hazırlanan “Ülkelerin Yapay Zekaya Hazır Olma Endeksi”‘nde ise 50. sırada yer aldığını duyurdu.
AIPA’nın yapay zeka ile ilgili araştırmalarının sonuçlarına değinen Küçükşabanoğlu, toplumun yapay zekayı yeterince tanımlayamadığını vurguladı. Katılımcıların yüzde 22,6</b' sı yapay zeka hakkında "bir fikri olmadığını" belirtirken, yüzde 21,1‘inin “Hollywood etkisi” altında kaldığı görüldü. Hollywood filmlerinde yapay zekanın çizilen imajı, zihinlerde dünyayı ele geçirme ve zarar verme gibi korkulara yol açıyor. Yapay zekadan korkma seviyesi ise yüzde 21,9 olarak belirlendi ve korkunun en büyük nedeninin istihdam kaybı olduğu ifade edildi.
İstihdam Terazisi Bozulmadı
Küçükşabanoğlu, yapay zeka yatırımları yapan işletmelerin bu teknolojileri geliştirmek ve iş süreçlerine entegre etmek için nitelikli personel ihtiyaçlarının olduğunu aktardı. 2023 yılında yapay zeka kullanan işletmelerin istihdam değişimini analiz ettiklerinde, yüzde 65,5‘inin istihdamında değişiklik olmadığını, yüzde 25,9‘unun istihdamının arttığını ve yüzde 8,6‘sının istihdamında azalma olduğunu gözlemlediklerini belirtti. Bu durum, toplam istihdamda herhangi bir dengenin bozulmadığını gösteriyor, ancak bu dengenin korunabilmesi için profesyonellerin yapay zeka yetkinlikleri kazanmasının gerekli olduğunu vurguladı.
Ayrıca, işletmelerin yapay zeka kullanmamasına rağmen çalışanların bireysel olarak yapay zeka kullanımına da değinen Küçükşabanoğlu, bu durumu “gölge yapay zeka” olarak tanımladı. Türkiye’deki işletmelerin yapay zeka kullanma oranının yüzde 25 seviyesinde olduğunu, bunun yüzde 7,5‘inin kurumsal olarak kullanılmamasına rağmen bireysel kullanım ile ortaya çıktığını aktardı. Bu durum, regülasyon ve güvenlik riskleri barındırdığını, bu tehlikelerin önüne geçebilmek için kurumların ve çalışanların eğitim alarak teknik olarak adapte olmaları gerektiğini vurguladı.
Güvenlik Riskleri
Küçükşabanoğlu, yapay zeka sistemlerinin bankacılıktan sağlığa, ulaşımdan güvenliğe kadar pek çok alanda kritik bir rol oynadığını belirtti. Ancak, yaygın kullanımın beraberinde önemli güvenlik risklerini de getirdiğini ifade etti. Yapay zeka alanındaki saldırıları “model hırsızlığı”, “veri çıkarım”, “gizli tetikleyiciler” ve “çift amaçlı sorgular” başlıklarıyla sıraladı ve bu konudaki önerilerini TBMM Yapay Zeka Araştırma Komisyonuna sundu.
Yapay zeka ile ilgili önerilerinde, yeni bir kurumun kurulması, sektörde öncü olunması, politikaların geliştirilmesi, uluslararası çalışmalarda aktif bir rol alınması, yeni bir girişimcilik kültürü yaratılması ve toplumsal farkındalığın artırılmasının önemine değindi. Ayrıca eğitim sisteminin güncellenmesinin gerekliliği üzerinde durdu.
Küçükşabanoğlu, “Toplumsal farkındalığı artırmazsak yapay zekada gömleğin düğmelerini yanlış iliklemiş oluruz” diyerek eğitim sisteminin liseden üniversiteye kadar tamamen güncellenmesinin önemini vurguladı. Yapay zeka üniversitesi kurulmasının gerekliliğini de belirten Küçükşabanoğlu, Türkiye’nin yapay zeka ekosisteminde ilk 20‘ye gireceğine inandığını ifade etti. Yapay Zeka Politikaları Derneği olarak devletin yanındayız dedi.
