Yapay Zeka: Dost Mu, Düşman mı? İntihar ve Cinayet Vakaları Üzerine Değerlendirmeler
Yapay zeka uygulamaları, son zamanlarda intihar ve cinayet olayları ile gündemde. Geçtiğimiz günlerde, 56 yaşındaki Stein-Erik Soelberg’in annesini öldürdükten sonra yapay zeka ile konuşması, dünya genelinde büyük bir şok etkisi yarattı. Uzmanlar, bu olayın yapay zeka sohbet botu kullanımına bağlı olarak belgelenen ilk cinayet vakası olabileceğini vurguluyor. Ayrıca, 16 yaşındaki Adam Raine’in ailesinin, oğullarının intiharını ChatGPT‘nin teşvik ettiği iddiasıyla yapay zekaya dava açması dikkat çekti. Dava belgelerine göre, bot gencin intihar düşüncelerini onaylayarak, intihar yöntemleri hakkında bilgiler vermiş. Bu tür olaylar, teknolojinin karanlık yüzünü bir kez daha gözler önüne seriyor. Yapay zeka şirketleri, yaşananların ardından ebeveyn denetimi getireceklerini açıkladı.
Yapay Zeka Terapist Olamaz
Psikolog ve Aile Danışmanı Özge Öztaşçı, yapay zekanın neden olduğu ölümcül olayları değerlendirerek, ruh sağlığı uzmanlarının ahlaki ve mesleki yükümlülükleri olduğuna dikkat çekti. Öztaşçı, “Yapay zeka, insani yargılama duygusuna sahip olmadığı için terapist yerine geçemez. Duygusal varlıklar olarak ihtiyaç duyduğumuz anlayış, empati ve güven gibi unsurları sunamaz. Üstelik, profesyonel bir terapist kriz durumlarında hızlı müdahale edebilirken, yapay zeka sınırlı yanıtlar verir” dedi.
Geçici Rahatlama ve Yapay Zeka Psikozu
Psikiyatri Uzmanı Prof. Dr. Serdar Nurmedov, yapay zekanın bireyler üzerinde etkileri olduğuna dikkat çekerek, “Yapay zeka, sorulan her soruya hızlı cevaplar vererek kişiye anlaşıldığı hissini verebilir. Bu durum yalnızlık çeken bireyler için geçici bir rahatlama sağlar. Ancak, yapay zekâ ile fazla özdeşim kurmak, gerçeklik algısının bozulmasına neden olabilir” şeklinde konuştu.
Sorumluluk Kimin?
Nurmedov, yapay zekanın verdiği yanıtlardan kimin sorumlu olduğunun henüz net olmadığını belirtti. İntihar gibi ciddi durumlarda, ruh sağlığı profesyonelleri aile bireylerine müdahale ederken, yapay zeka sadece sohbet edebilir. Bu durum, duygusal sezgi eksikliği ve hukuki belirsizlikler taşıyor.
Gerçeklik Algısını Bozma Riski
Klinik Psikolog Ceylan Şengül, yapay zeka psikozunun gerçeklik algısını bozabileceği konusunda uyardı. Şengül, “Yapay zeka ile etkileşimde bulunan kişiler, yalnızlık veya sosyal beceri eksikliği yaşıyorlarsa, daha fazla olumsuz etki ile karşılaşabilirler. Yapay zeka, tartışmadan kaçınan yanıtlar vererek gerçeklik kontrolünü zayıflatabilir ve sanrısal düşüncelere yol açabilir” ifadelerini kullandı.
