Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), sektörün gelişmelerini incelemek amacıyla “Çip Endüstrisi ve Haberleşme Teknolojilerine Etkileri 2025” başlıklı bir rapor hazırladı.
Raporda, çipler veya yarı iletkenler, dünya genelinde en önemli ve stratejik sektörlerden biri olarak öne çıkıyor. Teknolojik alanda rekabeti artırmak isteyen ülkeler ve şirketler, bu alana büyük yatırımlar yapıyor.
Son yıllarda savunma sanayisi, yapay zeka, artırılmış gerçeklik, nesnelerin interneti ve robotik gibi yüksek işlemci gücü gerektiren alanlarda hızlı gelişmeler yaşanmakta. Bu da çip talebini önemli ölçüde artırıyor.
Yarı iletken teknolojileri ve çip üretimi, telekomünikasyon, bilişim, sağlık, savunma ve otomotiv endüstrileri gibi birçok alanda ilerlemeleri yönlendirerek küresel dijital ekonominin merkezine yerleşti.
Türkiye de son yıllarda yüksek teknoloji araştırma ve geliştirme faaliyetlerine daha fazla yatırım ayırmaya başladı.
Elektrikli Otomobillerle Çip Kullanımında Artış Bekleniyor
Özellikle savunma sanayisindeki ilerlemeler, yerli elektrikli otomobil üretimi, 4,5G ve ardından 5G mobil şebeke bileşenlerine yönelik yerli üretim gibi gelişmeler, Türkiye’de çip üretiminin önemini artırıyor.
Otomotiv sanayisi, ülkenin önemli üretim ve ihracat kalemlerinden birini oluşturuyor. İçten yanmalı otomobillerin yanı sıra yerli elektrikli otomobil markası Togg’un yatırımları ile yabancı elektrikli otomotiv şirketlerinin Türkiye’deki yatırım planları, otomotiv sektöründeki üretim ve ihracat kapasitesinin artacağını gösteriyor.
Bugün bir otomobilde ortalama 1500 ila 3000 çip bulunduğu ve elektrikli otomobillerin yaygınlaşmasıyla bu sayının gelecekte daha da artması bekleniyor.
2023 yılı itibarıyla yaklaşık 1,5 milyon adet otomobil üretimi gerçekleştiren sektörün, ihtiyaçlarının önemli bir kısmının yerli kaynaklarla karşılanması, çip sektörü için büyük bir teşvik niteliği taşıyor.
Orta ve Uzun Vadeli Planlamalar Şart
Türkiye, coğrafi konumu itibarıyla birçok ticaret yolunun yakınında bulunmasına rağmen, devam eden savaşlar nedeniyle çip tedarikinde zorluklar yaşayabiliyor. Bu nedenle, ülkenin önce kendi ihtiyaçlarını karşılaması, ardından küresel pazardan anlamlı bir pay alabilmesi için çip tasarımı ve üretimi konularında orta ve uzun vadeli planlar yapması gerektiği değerlendiriliyor.
TÜBİTAK Bilişim ve Bilgi Güvenliği İleri Teknolojiler Araştırma Merkezi (BİLGEM) çatısı altında yürütülen AR-GE çalışmalarıyla milli platformlar için güvenli çip tasarım ve üretim altyapısının kurulması önem taşıyor.
Bu tür çalışmalar, yurt dışında üretilen ileri teknolojili çiplerle ilgili riskler göz önüne alındığında stratejik bir öneme sahip.
Milli Çip Tasarımlarının Güvenliği Sağlanmalı
Ülkede milli çip tasarımlarının güvenli şekilde üretimi için gerekli üretim tesislerinin kurulması büyük önem taşıyor. Ayrıca, üniversitelerin araştırma laboratuvarları ile askeri ve sivil amaçlı şirketlerin mevcut ortaklıklarının güçlendirilmesi, 12. Kalkınma Planı çerçevesinde belirlenen eylem adımlarının uygulanmasıyla mümkün olacaktır.
Çip tasarım ve üretim sürecinin yüksek düzeyde yetişmiş bilim insanı ve mühendis istihdamı gerektirdiği göz önüne alındığında, bu konularda çalışanların desteklenmesi ve uzmanların ülke içinde çalışma ortamlarının hazırlanması da planlamalarda dikkate alınmalıdır.
