Yapay zeka, makinelerin insan ve hayvanların gösterdiği gibi sorun çözme yeteneği kazanmasını ifade eder. Genel yapay zeka, insansı düşünce ve çıkarımlar üretebilen makineleri tanımlarken, belirli alanlarda uzmanlaşmış sistemler de bu kapsama alınmaktadır.
Sosyal medya şirketlerinin yapay zekayı yoğun bir şekilde kullanmaya başlaması, bu teknolojinin popülaritesini artırsa da birçok ülke, yapay zekayı stratejik bir konu olarak değerlendirerek günlük yaşama entegre etmeye çalışmaktadır.
Stratejik Hedefler
Türkiye, yapay zekayı bir devlet meselesi olarak ele alarak Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından hazırlanan ‘Ulusal Yapay Zeka Stratejisi 2021-2025’i hayata geçirmiştir. 2024-25 Ulusal Yapay Zeka Eylem Planı olarak güncellenen strateji, uygulamaya konulmuş ve Türkiye’nin yapay zeka alanındaki 6 stratejik hedefi belirlenmiştir:
- Uzmanları yetiştirmek ve alanda istihdamı artırmak,
- Araştırma, girişimcilik ve yenilikçiliği desteklemek,
- Kaliteli veriye ve teknik altyapıya erişim imkanlarını genişletmek,
- Sosyoekonomik uyumu hızlandıracak düzenlemeler yapmak,
- Uluslararası işbirliklerini güçlendirmek,
- Yapısal ve işgücü dönüşümünü hızlandırmak.
Öncelik Günlük Yaşamda
Yapay zeka konusunda, sadece şirketler değil, ülkeler arasında da ciddi bir rekabet bulunmaktadır. Ulusal Yapay Zeka Stratejisi Yönlendirme Kurulu, bugüne kadar dört toplantı gerçekleştirmiştir. Bu toplantılarda, dijital dönüşüm ve yapay zeka tabanlı uygulamalarla ilerleme hedeflenmiştir.
Yapay zeka çözümleri, Türkiye’nin küresel rekabet gücünü artırarak, Türk vatandaşlarının günlük yaşamında daha fazla yer bulmasını sağlayacaktır.
Her Alanda Faydalanılacak
Yapay zeka, hastaların tıbbi geçmişleri ve veri analizleri ile olası teşhisler ve tedavi yöntemleri önerilmesinde kullanılacak. Ayrıca, Sportif Yetenek Taraması Programı aracılığıyla potansiyel sporcu adayları belirlenecek. Güvenlik kaygısı taşımayan yerli ve milli Türkçe Büyük Dil Modeli geliştirilecek.
Okuldan ayrılma riski taşıyan öğrencileri tespit etmek için ‘Erken Uyarı Sistemi’ uygulanacak, sosyal yardımlardaki suiistimallerin önlenmesi ve ihtiyaç sahiplerinin doğru şekilde tespit edilmesi sağlanacak. Ayrıca vergi kaçırma ve hatalı beyannamelerin engellenmesinde de yapay zekadan yararlanılacak.
Stratejik tarım ürünlerinin tespiti ve rekolte tahminleri yapılacak, Ulusal Yargı Ağı Projesi’nde evrak analizi, sınıflandırılması ve özetlenmesi konularında faydalanılacak.
.jpg)
2025-2030 Hazırlıkları
Yapay zeka çalışmaları, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz başkanlığında devam etmektedir. 2026 ve sonrası için ulusal yapay zeka stratejisi üzerine çalışmalar sürdürülmekte olup, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile TÜBİTAK’ın öncülüğündeki bu çabalar, mevcut stratejik planın hedeflerini değerlendirecek ve yeni hedefler belirleyecektir.
5 Öncelikli Alan
2030 yılı itibarıyla yapay zeka teknolojisinin pazar büyüklüğünün 1,85 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Bu dönüşüm, toplamda 300 milyon tam zamanlı işi etkileyecektir. TÜBİTAK yapay zeka Enstitüsü, sektörün işbirliği için Ekosistem Çağrısı düzenleyerek projeleri desteklemektedir. 2025 yılı için başvurular 15 Mayıs’ta başlamış olup, 31 Ağustos’a kadar devam edecektir. Desteklenecek 5 öncelikli alan şunlardır:
- Akıllı üretim sistemleri,
- Akıllı tarım, gıda ve hayvancılık,
- Finans teknolojileri,
- İklim değişikliği ve sürdürülebilirlik,
- Akıllı eğitim teknolojileri.
70 Üniversitede Eğitim
2025 itibarıyla, 20 üniversitede 70’ten fazla yapay zeka ve dijital temelli program bulunmakta ve bu programların kontenjanları hızla dolmaktadır. 2025-2026 döneminde yapay zeka tabanlı programların bulunduğu üniversite sayısının 70’e yükseltilmesi için çalışmalar devam etmektedir.
