2022 yılında TEKNOFEST etkinliği ile başlayan Türkiye ve Azerbaycan arasındaki işbirlikleri, 2023 yılında Bakü’de düzenlenen 74. Uluslararası Uzay Kongresi’nde Türkiye’nin 2026 için ev sahibi olacağı duyurulmasıyla daha da güçlendi. Bu birliktelik, uzay sektöründe de kendini göstermeye başladı.
Azerbaycan Uzay Ajansı (Azercosmos) ile Gökmen Uzay Havacılık Eğitim Merkezi (GUHEM) arasında imzalanan “Startech” işbirliği çerçevesinde, Azerbaycan’ın 6 üniversitesinden seçilen 26 kişilik bir heyet, Bursa, Ankara ve İstanbul’daki savunma ve teknoloji alanındaki önde gelen şirketleri ziyaret etti.
14 Mart’ta başlayan program kapsamında, astronotlar Alper Gezeravcı ve Tuva Cihangir Atasever ile tanışma fırsatı bulan heyet, GUHEM’de 2 günlük eğitim aldı.
“Gerçekten Gururlandık”
Azercosmos Bilim ve Yükseköğretim ile Devlet Ajansı Yükseköğretim Kurumlarıyla İş Bölümü Müdürü Doç. Dr. Elza Samedli, projenin temel amacının Türkiye’nin teknoloji alanındaki en iyi kurumlarını incelemek olduğunu belirtti. Samedli, burada bilgisayar, yazılım ve yapay zeka çalışmalarını görme fırsatı bulduklarını ifade etti. Ayrıca, Türk kurumlarıyla uzun süreli staj programları yapma konusunda görüşmeler yaptıklarını da vurguladı.
Samedli, bunun gelecekte iki ülke arasında işbirliklerini kurmak için bir “temel atma programı” olduğuna dikkat çekerek, iki ülkenin her zaman kardeş olduğunu deneyimlediklerini dile getirdi.
Karabağ Savaşı sırasında bu kardeşliğin daha da derinleştiğini belirten Samedli, “Ekipte babası şehit olan 3 evladımız var. Onlar Türkiye’deki savunma sanayisi ürünlerini gördükçe çok duygulandı. Biz de gerçekten tek bir millet olduğumuzu hissettik” dedi. Babası şehit olan evlatlardan birinin, sunumlardan sonra “Başlangıçtan beri böyle muhteşem bir teknolojiye sahip olsaydık, çok daha az şehit verirdik” dediğini aktaran Samedli, “Hiç kimse savaş istemez, ama bir ülkenin gücü kesinlikle savunma sanayisinden geçiyor. Gerçekten gururlandık” şeklinde konuştu.
Öğrencilerin sunum sonrası yüksek sesle alkışladığını ve sunumu yapan kişinin de bu kadar yüksek bir takdir beklemediğini ifade ettiğini kaydeden Samedli, “Biz hiçbir zaman Türkiye ile Azerbaycan’ı ayırmadık. Türkiye ne kadar güçlü olursa, Türk dünyası o kadar güçlü olur” dedi.
Samedli, kendisinin 30 yıl önce Azerbaycan’dan Türkiye’ye eğitim için gelen ilk öğrenci grubunda olduğunu hatırlatarak, şimdi öğrencilerini buraya getirmenin gururunu yaşadığını ve Türkiye ile işbirliğinin ne kadar sıkı olursa her iki ülkenin de o kadar faydalanacağını sözlerine ekledi.
“Azerbaycan ve Türkiye’nin Kardeşlik İşbirliği Önemli”
Azercosmos Kosmik Akademi Müdürü İmran Muhtarov da iki ülke arasındaki kardeşlik ilişkilerinin çeşitlenerek güçlendiğini ifade etti. Program çerçevesinde Türkiye’nin savunma, uzay ve teknoloji alanındaki önde gelen şirketlerini ziyaret ettiklerini belirten Muhtarov, “Azerbaycan ve Türkiye arasındaki kardeşlik işbirliği çok önemli. Öğrenciler, üniversiteler, şirketler birbirini tanıma fırsatı buluyor. Milli kozmik ekosistemin kurulması için bilgi ve tecrübe ediniyorlar” değerlendirmesinde bulundu.
Karabağ Savaşı’nda şehit düşen Tümgeneral Babek Samidli’nin oğlu Metlep Samidli de Türkiye’de savunma ve uzay alanında tecrübe elde ettiklerini anlattı. Türkiye’deki savunma sanayisinin gelişmiş olduğuna dikkat çeken Samedli, “Karabağ Savaşı’nda BAYRAKTAR İHA’larını gördüğümüzde bunu daha iyi anladık” dedi.
“İnşallah Diğer Ülkeler de Bu Projeye Dahil Olacak”
GUHEM Genel Müdürü Halit Mirahmetoğlu, imzaladıkları protokol çerçevesinde öğrencilerin GUHEM’de havacılık ve uzayın temelleri konulu eğitim aldığını aktardı. Özellikle Azerbaycan’ın Türkiye’ye bu eğitimler için sık sık geleceğini belirten Mirahmetoğlu, “Geçen yıl Türk Devletleri Teşkilatı ile başlattığımız programlarla birlikte Azerbaycan’ın yanı sıra Kırgızistan, Özbekistan, Kazakistan gibi kardeş ülkelerden gelen birçok öğrenciyi ağırladık. İnşallah diğer ülkeler de bu projeye dahil olacak ve çok daha fazla kişiyi Türkiye’nin Milli Teknoloji Hamlesi’nde edindiği tecrübeleri aktarmak için buraya getirme fırsatı bulacağız” şeklinde konuştu.
