Antalya’nın yükseklerinde yer alan Termessos Antik Kenti‘nde, yapının çatısından akan suları yönlendiren aslan başlı çörten parçasının kırılarak yok edildiği belirlendi. Bölgeyi daha önce fotoğraflayan arkeolog Ümit Işın, eser üzerinde yaptığı incelemede kırılmanın meydana geldiğini tespit etti ve parçanın tahmini olarak 2 bin yıl yaşında olduğunu açıkladı.
Olayın ortaya çıkışı
İşaretlenen noktada, çatının oluğundan akan suyun yönlendirildiği aslan figürlü çörtenin tamamen kırıldığı, kırılan parçaların sahada hâlâ durduğu kaydedildi. Görüntüleri daha önce çeken araştırmacı, söz konusu historic öğenin artık yok olduğunu belirterek duyarlılık çağrısında bulundu.
Tepkiler ve soru işaretleri
Ümit Işın sosyal medyadan paylaştığı görüntülerin ardından ‘Cehalet mi, vurdumduymazlık mı, sahipsizlik mi?’ diyerek tepkisini dile getirdi. Işın ayrıca alanın bir milli park olduğunu vurgulayıp, çevredeki koruma düzenlemelerinin yetersiz kaldığını ifade etti.
Koruma çağrısı: Bekçi ve kamera sistemi
Işın, ören yerlerinin korunması için alanda görev yapacak bekçi sisteminin yeniden tahsis edilmesi, güvenlik kameraları ve fotokapanların yaygınlaştırılması gerektiğini söyledi. Kamu bilincini artıracak duyuruların da caydırıcı olacağını ekledi.
Emekli bekçinin gözlemi
32 yıl boyunca Termessos’ta bekçilik yapan Bekir Buyruk, emekliliğinin ardından bölgeyi ziyaret etmeye devam ettiğini belirterek parçanın muhtemelen yeni kırıldığını, yaklaşık ’10-15 günlük’ olduğunu ifade etti. Buyruk, öğrenci gruplarının alanda bulunmasının ihtimal dâhilinde olduğunu ve kırığın daha önceden çatlaklı bir taş üzerine çıkılmasıyla meydana gelmiş olabileceğini söyledi.
İnceleme ve suç duyurusu
Termessos kazı başkanlığı ile müze uzmanlarının kırılma bölgesinde inceleme yaptığı, elde edilen bulgularla birlikte suç duyurusunda bulunulduğu kaydedildi. Yetkililer, kameraların incelendiğini; kırığın nasıl meydana geldiğinin tespitine çalışıldığını bildirdi. Yapılan açıklamada, olayın nedenine ilişkin kesin bir yargıya varmadan önce tüm verilerin değerlendirileceği vurgulandı.
Çörten nedir?
Çörten (gargoyle), mimaride özellikle suyun çatılardan binanın dışına yönlendirilmesi amacıyla kullanılan, grotesk biçimli oyma elemandır. Bu yapı sayesinde yağmur suyu duvarlardan uzaklaştırılır ve yapının harcının aşınması engellenir. Termessos’taki örnek, figüratif işlemesi nedeniyle hem işlevsel hem de estetik açıdan önem taşıyordu.
Sonuç
Antik kentteki bu tahribat, koruma önlemlerinin sürekli ve etkin uygulanmasının ne denli önemli olduğunu bir kez daha gösterdi. Uzmanlar ve yetkililer incelemeyi sürdürürken, benzer olayların önüne geçmek için sahada fiziksel denetim ve teknolojik izleme sistemlerinin güçlendirilmesi çağrısı yapılıyor.
