Deniz altı robotları için iletişimde yeni dönem
Otonom deniz altı araçları ve robotlar, savunma operasyonlarında giderek daha büyük bir rol üstleniyor. Ancak deniz altında uzun mesafeden iletişim kurmak, yıllardır en büyük teknik engellerden biri. Çoğu sistem, veri gönderebilmek için su yüzeyine çıkmak zorunda kalıyor; bu da özellikle askeri operasyonlarda tespit edilme ve hedef hâline gelme riski yaratıyor.
Tel Aviv merkezli Skana Robotics, bu soruna yapay zeka destekli yeni bir çözüm geliştirdi. Şirketin SeaSphere adlı filo yönetim yazılımına eklediği özellik sayesinde, deniz altı araçları su altındayken ve uzun mesafeler arasında birbirleriyle haberleşebiliyor.
SeaSphere ile filolar arasında koordineli haberleşme
Yeni sistem, bir filo içindeki çok sayıda insansız deniz aracı ve robotun birbirleriyle veri alışverişi yapmasına ve duydukları bilgilere anlık tepki vermesine olanak tanıyor. Araçlar, diğer robotlardan gelen verileri işleyerek güzergâhlarını veya görevlerini otonom biçimde değiştirebiliyor ancak yine de filonun genel misyonuyla uyumlu kalıyor.
Bu sayede, aynı operasyon içinde görev yapan yüzlerce deniz aracı, merkezi komuta yükünü azaltarak kendi aralarında organize olabilen, esnek ve uyarlanabilir bir yapı kazanıyor. Skana, geliştirdiği yazılımın yalnızca savunma amaçlı değil, aynı zamanda deniz altı altyapılarını ve tedarik zincirlerini korumak için de kullanılabileceğini belirtiyor.
Çoklu platform, çoklu araç operasyonları için tasarlandı
Şirketin kurucu ortağı ve CEO’su Idan Levy, çoklu platform ve çoklu araç içeren operasyonlarda en kritik zorluklardan birinin araçlar arası güvenilir iletişim olduğunu vurguluyor. Skana Robotics, hedefinin, aynı anda yüzlerce insansız deniz aracının görevde olduğu karmaşık senaryolarda bile veri paylaşımını ve koordinasyonu sağlayabilmek olduğunu aktarıyor.
En yeni değil, en açıklanabilir yapay zeka tercih edildi
Yeni iletişim ve karar verme algoritmalarının geliştirilmesine, İsrail’deki Hayfa Üniversitesi’nde görev yapan yapay zeka bilim insanı Teddy Lazebnik liderlik etti. Lazebnik, bu sistem için güncel ve gösterişli büyük dil modelleri yerine, daha önceki nesil, matematiksel temeli güçlü yapay zeka algoritmalarını tercih ettiklerini ifade ediyor.
Lazebnik’e göre en yeni algoritmalar daha yüksek performans potansiyeli sunsa da, tahmin edilebilirlik ve açıklanabilirlik açısından zafiyet taşıyabiliyor. Skana’nın ihtiyacı ise tam tersine, özellikle savunma uygulamalarında nasıl karar verdiği izlenebilen ve tutarlı davranan bir sistemdi. Bu nedenle, performanstan bir miktar ödün verip, daha güvenilir ve genellenebilir modeller üzerine odaklandılar.
Avrupa odaklı: Artan deniz tehditlerine yanıt
2024 yılında kurulan Skana Robotics, bir süre gizlilik içinde geliştirme sürecini yürüttükten sonra bu yıl kamuoyuna açıldı. Şirket, özellikle Rusya-Ukrayna savaşıyla artan deniz kaynaklı tehditler nedeniyle, şu anda öncelikli olarak Avrupa’daki hükümetler ve savunma sanayii şirketleri ile çalışmaya odaklanmış durumda.
Skana, yıl sonuna kadar önemli büyüklükte bir devlet sözleşmesi imzalamayı hedeflediğini belirtiyor. Bu anlaşmayla birlikte, teknolojinin gerçek operasyonel koşullarda daha geniş ölçekte denenmesi planlanıyor.
2026’da ticari sürüm ve geniş çaplı denemeler
Şirket, 2026 yılında SeaSphere’in ticari sürümünü piyasaya çıkarmayı amaçlıyor. Hedef, yalnızca küçük ölçekli testler yapmak değil, farklı tipte görevler içeren karmaşık deniz operasyonlarını uçtan uca yönetebildiğini pratikte kanıtlamak.
Lazebnik, yazılımlarının karmaşık manevraları, dinamik görev değişikliklerini ve geniş alan operasyonlarını yönetebilecek kapasitede olduğunu savunduklarını; bundan sonraki aşamada ise Avrupa ülkelerindeki karar vericilerin ve özellikle deniz kuvvetleri komutanlarının bu iddiaları sahada bizzat test etmesini istediklerini dile getiriyor.
-
-
-
-
