Avrupa Birliği İltica Ajansı (EUAA), 2025 yılının ilk yarısında AB ülkelerine yapılan iltica başvurularının, 2024’ün aynı dönemine göre yüzde 23 oranında azaldığını duyurdu. Bu azalmanın, Suriye‘deki siyasi değişimlerin etkisiyle Suriyeli başvurularındaki belirgin düşüşten kaynaklandığı ifade ediliyor. Geçtiğimiz yıl, Hayat Tahrir el-Şam’ın (HTŞ) Suriye’nin başkenti Şam’ı ele geçirerek Esad rejimini devirmesi ve 2025’in başlarında geçici bir hükümetin kurulması, Suriyeli mültecilerin Avrupa’ya yönelik iltica taleplerinde ciddi bir azalma sağladı. Ekim 2024’te yaklaşık 16 bin olan aylık Suriyeli başvuru sayısı, Mart 2025’te 3 bin 300’e düştü. Bu rakamlar, Covid-19 pandemisinin başlangıcından bu yana görülen en düşük seviyeyi temsil ediyor.
Başvurularda Artan Red Oranları
EUAA, birçok AB ülkesinin Suriyelilerden gelen iltica başvurularının işleme konmasını geçici olarak durdurduğunu, ancak başvuru almaya devam edildiğini açıkladı. Yetkililer, bu durumun Suriyelilerin ülkelerine geri dönme umutlarının artmasıyla ilişkili olabileceğini belirtiyor.
Latin Amerika Ülkeleri Yükselişte
Suriyeli başvuruların azalmasıyla birlikte, Venezuelalılar, Kolombiyalılar ve Haitililer gibi diğer milletlerden başvuruların oranında artış gözlemleniyor. Mart 2025’te, AB ülkelerine yapılan başvuruların yüzde 53’ünün, önceki yıl yüzde 20 veya daha düşük tanıma oranına sahip ülkelerden geldiği belirtildi. Bu durum, pek çok başvurunun temelsiz veya kabul edilemez olabileceğini gösteriyor.
Almanya’nın Gerilemesi
Rapor, 2025’in ilk çeyreğinde AB ülkelerinde iltica başvurularının tanınma oranının yüzde 25’e düştüğünü ortaya koyuyor. Bu düşüş, özellikle Suriyeli başvuruların işlenmesinin durdurulması ve bazı başvuruların başvuru sahipleri tarafından geri çekilmesiyle ilişkilendiriliyor. Geleneksel olarak en fazla iltica başvurusu alan Almanya, 2025’in ilk aylarında Fransa, İtalya ve İspanya’nın gerisinde kaldı. Bu değişim, AB ülkeleri arasındaki başvuru dağılımında önemli bir kaymaya işaret ediyor.
Gelecek Ne Getirecek?
Avrupa Birliği İltica Ajansı, 2025 yılı boyunca AB ülkelerine yapılan iltica başvurularında genel bir düşüş eğilimi öngörüyor. Ancak Venezuela ve Kolombiya gibi ülkelerdeki siyasi ve ekonomik belirsizlikler nedeniyle bu ülkelerden gelen başvuruların artabileceği vurgulanıyor. Ayrıca, AB’nin yeni Göç ve İltica Paktı’nın uygulanması, başvuru süreçlerinde hızlandırma ve sınır prosedürlerinin daha sık kullanılmasına yol açabilir. Bu gelişmeler, AB’nin iltica politikalarında ve başvuru süreçlerinde önemli değişikliklerin habercisi olabilir.
Günde 600 Kişi Geri Dönüyor
İltica ve Göç Araştırmaları Merkezi Başkanı Metin Çorabatır, Avrupa ve Türkiye’deki Suriyeli sığınmacı sayısındaki düşüşün birbirleriyle bağlantılı olduğunu belirtti. Suriye’deki rejim değişikliği nedeniyle gönüllü geri dönüşlerin devam ettiğini ifade eden Çorabatır, açıklamalarında “Rejimin düşmesinden bu yana 474 bin kişi geri döndü. Ortalama 500-600 kişi günde geri dönüyor” dedi.
Türkiye’nin Rolü
Çorabatır, Türkiye’nin de gönüllü geri dönüş süreçlerini hızlandırdığını belirtti. “Geçtiğimiz ay Türkiye, diğer ülkelerdeki Suriyelilere kara geçiş imkanı tanıdı. Bu durum, geri dönüşleri kolaylaştırdı. Uçakla dönüşler oldukça pahalıydı ve direkt uçuşlar yoktu. Bu imkanla birlikte Türkiye’ye gelip karadan geçenlerin sayısı arttı” diye ekledi.
