Teknoloji

Overview Energy, uzaydaki güneş panellerinden dünyaya enerji ışınlamayı hedefliyor

Uzaydan dünyaya kesintisiz enerji vizyonu

Uzay tabanlı güneş enerjisi konsepti

Overview Energy, gizlilik döneminden çıkarak gece saatlerinde bile enerji üretmek için dünyanın mevcut güneş tarlalarını uzaydan gelen güç ışınlarının alıcısına dönüştürmeyi hedeflediğini duyurdu.

Girişim, Dünya’nın dönüşüyle senkronize çalışan, yeryüzünden yaklaşık 22 bin mil (yaklaşık 36 bin kilometre) yükseklikteki jeosenkron yörüngeye dev güneş panelleri yerleştirmeyi planlıyor. Bu paneller güneş ışığını toplayacak, ardından enerji kızılötesi lazerler aracılığıyla yeryüzündeki büyük ölçekli güneş santrallerine ışınlanacak. Böylece bu tesisler, neredeyse 24 saate yakın kesintisiz enerji sağlayabilecek.

Havadan lazerli güç aktarımı başarıyla denendi

Şu ana kadar 20 milyon dolar yatırım alan Overview Energy, bu kaynağın bir kısmını teknolojisinin havadan testine ayırdı. Küçük bir uçak, üzerinde taşıdığı lazer sistemiyle, yeryüzündeki bir alıcı istasyona 5 kilometrelik (3 mil) mesafeden kablosuz enerji iletimi gerçekleştirdi.

Yatırımcılar arasında Aurelia Institute, Earthrise Ventures, Engine Ventures, EQT Foundation, Lowercarbon Capital ve Prime Movers Lab gibi isimler bulunuyor.

Uzay tabanlı güneş enerjisi bilime kurgu olmaktan çıkıyor

Son on yılda uzaya fırlatma maliyetlerinin düşmesi, uzay tabanlı enerji konseptini bilim kurgu sahnesinden alıp gerçeğe daha yakın bir noktaya taşıdı. Artık, güneş enerjisinin sadece yeryüzünde değil, yörüngedeki platformlarda da üretilip dünyaya geri gönderilmesi ciddi ciddi değerlendiriliyor.

Önlerindeki teknik ve ekonomik engeller

Buna rağmen aşılması gereken önemli zorluklar var. Her şeyden önce, hâlâ güneş panellerini yeryüzüne kurmak, onları uzaya göndermekten daha ucuz. Ayrıca, yörüngeden dünyaya kablosuz enerji iletimi henüz çok erken bir aşamada.

Overview Energy’nin sistemi, enerjiyi uzayda topladıktan sonra kızılötesi lazer ışınlarıyla yeryüzüne ulaştırmayı öngörüyor. Ancak bu dalga boyu, bulutluluk ve nem gibi hava koşullarına oldukça duyarlı; zira atmosferde asılı duran su damlacıkları enerjinin önemli bir kısmını emebiliyor. Bu da bulutlu havalarda verimliliğin düşmesine yol açabiliyor.

Rakip teknolojiler: Lazer ve mikrodalga yarışı

Uzaydan enerji ışınlama fikri üzerinde çalışan tek şirket Overview Energy değil. Bazı girişimler lazer tabanlı çözümler geliştirirken, Emrod ve Orbital Composites/Virtus Solis gibi şirketler ise mikrodalga tabanlı kablosuz güç iletimi üzerinde çalışıyor.

Mikrodalgalar, kızılötesi lazerlere göre bulut ve nemden daha az etkileniyor. Bu nedenle hava koşullarına dayanıklılık açısından avantaj sağlıyorlar. Ancak bu sistemler, mevcut güneş tarlalarını kullanamayacağı için, enerjiyi almak üzere tamamen yeni yer istasyonları inşa etmeleri gerekiyor.

Güvenlik ve altyapı ikilemi

Mikrodalga tabanlı modellerde maliyetleri düşük tutmak için yer alıcılarının daha küçük olması planlanıyor. Bu da enerji huzmelerinin çok daha sıkı odaklanması ve daha yüksek güçlü olması anlamına geliyor. Şirketler, kuşlar ve uçaklar gibi hedef dışı nesnelere zarar vermemek için ışını anında kesebilen güvenlik sistemleri geliştiriyor, ancak bu hâlâ önemli bir endişe kaynağı.

Overview Energy’nin yaklaşımı ise, mevcut güneş tarlalarını yeniden kullanarak bu risklerin bir kısmını azaltmayı amaçlıyor. Yine de şirketin, uzaydan yönlendirilen enerji huzmelerinin güvenli ve kontrol altında olduğuna kamuoyunu ikna etmesi gerekecek.

Verimlilik baskısı: Uzayda toplanan enerji boşa gitmemeli

Sistemin başarılı olabilmesi için Overview Energy’nin lazer sistemini son derece verimli hale getirmesi şart. Uzayda toplanan güneş enerjisi, kızılötesi ışığa dönüştürülüyor, ardından atmosferi geçip yeryüzünde tekrar elektrik enerjisine çevriliyor. Bu zincirdeki her kayıp, uzay tabanlı enerji sisteminin avantajlarını hızla eritme potansiyeline sahip.

2028 test uçuşu, 2030’da megavat seviyesinde uzaydan enerji hedefi

Girişimin yol haritasına göre, 2028 yılında ilk uydu alçak Dünya yörüngesine gönderilecek. Bu, nihai hedef olan jeosenkron yörüngeden daha aşağıda bir test aşaması olacak. Eğer planlandığı gibi ilerlerse, şirket 2030 itibarıyla jeosenkron yörüngeden megavat ölçeğinde güç ışınlamaya başlamayı hedefliyor.

Rakipler sadece uzayda değil: Bataryalar ve füzyon da sahnede

Overview Energy, yalnızca fizik ve mühendislikle ilgili zorluklarla değil, aynı zamanda hızla gelişen şebeke ölçekli batarya teknolojileri ve gelecekte devreye girmesi beklenen nükleer füzyon gibi alternatiflerle de rekabet etmek zorunda kalacak. Özellikle enerji depolama sistemlerinin her yıl ucuzlayıp yaygınlaşması, uzay tabanlı enerji çözümlerinin iş modeli üzerinde baskı oluşturuyor.

Buna rağmen, uzayda kullanılmak üzere özel olarak tasarlanan güneş panelleri ve bileşenler üreten tedarikçilerin ortaya çıkması, sektördeki oyuncuların bu geleceğe ciddi biçimde inandığını gösteriyor. Bir zamanlar sadece bilim kurgu eserlerinde rastlanan uzaydan enerji ışınlama fikri, hızla gerçek bir endüstri adayına dönüşüyor.

World EDU Türkçe Editör

General Editor - Soru ve Eleştirileriniz için İLETİŞİM kısmından bağlantı kurabilirsiniz.

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

Başa dön tuşu