Okulların açılmasına az bir süre kalırken, velilerin kırtasiye alışverişi telaşı da hız kazandı. Alışveriş için kimi Eminönü’ne, kimi ise yerel kırtasiyecilere yöneldi. Ancak, kırtasiye malzemelerinin en çok satışının yapıldığı yerlerden biri marketler. Kırtasiyeciler, marketlerin bu ürünleri satmasından şikayetçi. Görüştüğümüz kırtasiyeciler, “Herkes kendi işini yapsın, marketler artık bu ürünleri satmasın, satışlarımız düşüyor” diyerek dert yandı. Kırtasiye piyasasında ürün fiyatları ise kaliteye göre değişiklik gösteriyor. Bazı veliler çantalarını bin TL gibi bir maliyetle doldururken, kaliteli ürünler arayanların ortalama 5-10 bin TL ayırması gerektiği belirtiliyor.
MALİYET HESAPLAMALARI
Mecidiyeköy’deki kırtasiye dükkanının sahibi İlyas Cesur, bir okul çantasının maliyetini şöyle belirtti:
“Defter 325 TL, 6’lı oyun hamuru 200 TL, kalemlik 100 TL, keçeli kalem 135 TL, kuru boya 165 TL, pastel boya 135 TL, sulu boya 150 TL, makas 50 TL, silgi 45 TL, kırmızı kalem 30 TL, kurşun kalem 25 TL, yapıştırıcı 60 TL, suluk 275 TL, cetvel seti 85 TL, sırt çantası 500-2000 TL, beslenme çantası 300-500 TL.”
Cesur, malzemelerin kalitesi arttıkça fiyatlarının da yükseldiğini vurguladı. Kırtasiye fiyatlarının dolara ve ithal ürün vergilerine bağlı olarak sık sık değiştiğini ifade eden Cesur, “Fiyat kontrolünü kaybettik; bir kalem 30 TL’ye de satılabiliyor, 100 TL’ye de” şeklinde konuştu. Ayrıca, merdiven altı ürünlerin kalitesiz olduğuna dikkat çekerek, bu ürünlerin çocuklara zarar verebileceğini belirtti.
MERDİVEN ALTINA DİKKAT
Cesur, velilerin ürünlerin etiketlerini dikkatlice incelemeleri gerektiğini vurguladı. “Merdiven altı ürünlerde barkod olmaz. Uygun fiyatlı marketler kaliteyi düşürerek satış yapıyor, ancak bu ürünlerin ömrü kısa oluyor. Yılın 12 ayında bu ürünleri satmıyorlar, tam kırtasiyecilerin para kazanacağı sezon geldi ve işlerimizi engelliyorlar. Burada personel kiramız, faturalarımız var; maliyetlerimiz oldukça fazla” diyerek açıklamalarını sonlandırdı.
SAHTE ÜRÜN RİSKİ
Tüm Kırtasiyeciler Derneği Başkanı Taha Keresteci, velilerin aldıkları ürünlerin ambalajlarını dikkatle incelemeleri gerektiğini belirtti. “Boya kalemlerinde ‘CE’ işareti, çantalarda ‘EN71-2’, mataralarda ‘gıda ile temas standardına uygundur’ ibarelerinin bulunup bulunmadığına bakılmalıdır. Sprey boyalar ve yapıştırıcıların su bazlı olması ve solvent içermemesi gerekmektedir. Ayrıca internetten alışverişte de sahte ürün riski oldukça yüksektir” diye ekledi.
Keresteci, şu değerlendirmede bulundu: “Defter fiyatları 35 TL’den, sırt çantaları ise 550 TL’den satılmaya başlandı. Bunlar başlangıç fiyatları. 2025 sezonunda ortalama bir okul çantasının tüm temel kırtasiye ürünleriyle dolum maliyetinin 1980 TL seviyelerinde olmasını öngörüyoruz. Bu da geçen yıla göre yaklaşık %21 artış anlamına geliyor.”
YAPAY FİYAT ARTIŞLARI
Tüketici Hakları Derneği Genel Başkanı Ergün Kılıç, alışverişte tüketim odaklı değil, ihtiyaç odaklı düşünülmesi gerektiğine dikkat çekti. Kılıç, “Boya kalemleri, silgiler, defter kaplamaları gibi ürünlerde sağlığa zararlı kimyasal maddeler bulunmamalıdır. Ambalajında üretici veya ithalatçı bilgisi olmayan, keskin koku yayan ya da açıkta satılan ürünlerden uzak durulmalıdır. Okul sezonunda fiyatları yapay olarak artırmak, kalitesiz veya sağlıksız ürünleri piyasaya sürmek hem yasal hem vicdani açıdan kabul edilemez” diye belirtti.
