Nepal, geçen hafta uygulamaya koyduğu sosyal medya yasaklarını geri alarak dikkat çekici bir adım attı. Bu yasak, ülke genelinde “Gen Z” protestolarına neden olmuş ve olaylar sırasında en az 19 kişinin hayatını kaybetmesine yol açmıştı.
Geçen çarşamba günü, Facebook, Instagram, YouTube ve X gibi 26 platforma erişim engellenmişti. Bu yasak, 25 Ağustos’ta çıkan bir talimatın ardından gelmişti. Talimat, yabancı sosyal medya şirketlerinin Nepal’de faaliyet göstermesi için yerel bir irtibat kişisi atamasını ve kayıt yaptırmasını öngörüyordu. Çoğu platformun bu süreye uymaması üzerine hükümet, erişimi kesti.
Pazartesi akşamı, Nepal İletişim ve Bilgi Teknolojileri Bakanı Prithvi Subba Gurung, hükümetin kamu tepkisine yanıt olarak sosyal medya yasaklarını kaldırdığını duyurdu.
Pazartesi günü yapılan geri alma, binlerce kişinin, çoğunluğunu okul üniformalı öğrencilerin oluşturduğu, sosyal medya engeline son verilmesi için sokaklara dökülmesiyle gerçekleşti. Gençlerin öncülüğündeki protestolar, güvenlik güçleriyle şiddetli çatışmalara dönüştü. Yerel medya raporlarına göre, bu olaylar sonucunda en az 19 gösterici hayatını kaybetti, 100’den fazla kişi yaralandı.
Nepal Başbakanı KP Sharma Oli, yaptığı açıklamada, protestoların bazı unsurların müdahalesi nedeniyle şiddetli hale geldiğini belirtti. Ancak hükümetin yeni neslin taleplerine karşı olmadığını vurguladı.
Uluslararası kuruluşlar, özellikle Birleşmiş Milletler ve Amnesty International gibi insan hakları grupları, yasak ve hükümetin protestolara yanıtı konusunda endişelerini dile getirmişti.
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği, “Barışçıl toplanma ve ifade özgürlüğü haklarına saygı gösterilmesi ve bunların güvence altına alınması çağrısında bulunuyoruz” açıklamasını yaptı.
Bazı platformlar, TikTok ve Rakuten Grubu’na ait Viber gibi, yasaklardan etkilenmedi çünkü hükümet, bu platformların gerekli kayıt işlemlerini tamamladığını belirtti.
Sosyal medya kısıtlamaları, hükümetin dijital platformları düzenleme çabalarının bir parçası. Bu yılın başlarında, Nepal hükümeti, hâlâ onay bekleyen bir sosyal medya yasası nedeniyle geniş çapta tepkiyle karşılaşmıştı. Bu yasa, “ulusal egemenliğe veya çıkarlarına aykırı” sayılan paylaşımlar için hapis ve para cezası öngörüyor. Uluslararası Gazeteciler Federasyonu, bu teklifin basın özgürlüğünü ve dijital ifadeyi ciddi şekilde tehdit ettiğini belirtti.
