NASA’nın en hijyenik çalışma alanlarından biri olan uzay aracının montaj temiz odalarına 18 yıl önce sızan gizemli bir mikrop, keşfedilmeyi bekleyen sırlarını nihayet gün yüzüne çıkardı. Environmental Microbiology dergisinde yayımlanan yeni bir araştırma, Tersicoccus phoenicis adlı bu mikrobun hayatta kalmak için kelimenin tam anlamıyla “ölü numarası yaptığını” ortaya koyuyor.
“SADECE UYUYOR”
Mikrop, 2007 yılında, birbirinden 4 bin kilometre uzakta bulunan iki ayrı NASA temiz odasında keşfedilmişti. Uzun yıllar boyunca nasıl hayatta kaldığı ve sterilizasyon testlerinden nasıl gizlendiği anlaşılamadı. Yeni çalışmada, T. phoenicis mikrobunun aşırı koşullarda metabolizmasını kapatıp derin bir uyku haline geçtiği tespit edildi. Bu durum, onu mikroskop altında bile “ölü” gibi gösteriyor.
AŞIRI STERİL ORTAMDA BİLE HAYATTA
Temiz odalarda ısıtma, kurutma, kimyasal gazlarla sterilizasyon, UV ışığı ve radyasyon gibi sert önlemler uygulanıyor. Mikrobun bu koşullara rağmen hayatta kalması ve denetimlerde tamamen görünmez hale gelmesi, bilim insanlarını hayrete düşürdü. Araştırma ekibi, mikrobu besinsiz ve susuz bıraktıklarında, 48 saat içinde tamamen “ölü moduna” girdiğini ve yedi gün boyunca hiçbir belirti göstermediğini keşfetti. Ancak özel bir proteinle yeniden “uyandırılabildiği” belirlendi.
MARS’A GİRMİŞ OLABİLİR Mİ?
Mikrobun ilk tespit edildiği yerlerden biri, Phoenix Mars Lander hazırlık odasıydı. Bu durum, “Acaba Mars’a fark edilmeden taşınmış olabilir mi?” sorusunu gündeme getiriyor. Uzmanlara göre bu ihtimal düşük; çünkü Mars yüzeyine doğrudan maruz kalan hiçbir mikroorganizmanın uzun süre hayatta kalması beklenmiyor. Ayrıca, bu türün belki de sadece temiz oda koşullarına adapte olarak evrimleşmiş olabileceği ifade ediliyor.
TEMİZLİK PROTOKOLLERİNİN GELECEĞİNİ DEĞİŞTİREBİLİR
Araştırma, bu tür gizlenen mikropların dormansiden nasıl çıkarılabileceğine dair ipuçları sunduğu için, gelecekte temiz oda sterilizasyon tekniklerinin geliştirilmesine katkı sağlayabilir.
