Marco Rubio, Dışişleri Bakanlığı’nda Calibri Yazı Tipini Yasakladı: Gerekçe ‘Fazla DEI’ Olması

Rubio’dan Dışişleri’ne yazı tipi talimatı

ABD Dışişleri Bakanlığı’nda resmi belgelerde kullanılan Calibri yazı tipi, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio tarafından yasaklandı. Rubio, Calibri’nin özellikle çeşitlilik, eşitlik, kapsayıcılık ve erişilebilirlik (DEI) politikalarıyla ilişkilendirilmesi nedeniyle kullanımına son vererek, tüm resmi yazışmalarda Times New Roman yazı tipine dönülmesini emretti.

Calibri neden hedef alındı?

Sans serif bir yazı tipi olan Calibri, Dışişleri Bakanlığı’nda ilk kez 2023 yılında, önceki yönetim döneminde kullanılmaya başlanmıştı. O dönem bakanlıkta faaliyet gösteren DEI birimi, belgelerin özellikle görme güçlüğü çekenler ve okuma güçlüğü yaşayanlar için daha okunabilir olması amacıyla bu yazı tipini tercih etmişti.

Sans serif yazı tipleri, harflerin uçlarında süsleyici çizgiler bulunmayan, daha sade ve temiz hatlara sahip fontlar olarak biliniyor. Bu özellikleri sayesinde, düşük görme yetisine sahip kişiler ve disleksi gibi okuma bozuklukları olanlar için kimi uzmanlarca daha erişilebilir kabul ediliyor. Her ne kadar serifsiz yazı tiplerinin okunabilirlik üzerindeki etkisine dair araştırmalar kesin bir sonuca işaret etmese de, birçok kurum bu yönde tercihler yapıyor.

Resmi yazışmalarda Times New Roman dönemi

Rubio’nun bakanlık personeline gönderdiği talimatta, Calibri’nin kaldırılarak Times New Roman’ın “bu dönem için resmi yazı tipi” olarak belirlendiği bildirildi. Rubio, Times New Roman’ın bakanlığın belgelerine yeniden “ciddiyet, vakar ve profesyonellik” kazandıracağını savundu.

Bakan, Calibri’yi kişisel olarak “en yasadışı, en radikal veya en israfçı DEI örneği” olarak görmediğini de not etti; ancak yine de bu yazı tipinin, Dışişleri Bakanlığı’nın resmi yazışmalarında “itibarın aşınmasına katkıda bulunduğunu” öne sürerek değişiklik kararını savundu.

Yazı tipi tartışmasının siyasi boyutu

Rubio’nun kararı, Trump yönetiminin DEI politikalarına karşı sert tutumunun bir uzantısı olarak yorumlanıyor. Biden döneminde kurulan ve Calibri tercihini yapan DEI ofisi, Rubio göreve geldikten sonra zaten feshedilmişti. Yazı tipinin kaldırılması, bu yaklaşımın sembolik bir devamı olarak görülüyor.

Calibri, pek çok kişi tarafından estetik açıdan tartışılsa da, erişilebilirlik odaklı bir kararın bu şekilde geri alınması, kamu kurumlarında “görünmez engeller” tartışmasını da yeniden alevlendirdi. Özellikle engelli hakları savunucuları, yazı tipi tercihlerinin yalnızca zevk meselesi değil, erişilebilirlik politikası meselesi olduğuna dikkat çekiyor.

‘Eski kafa’ font mu, kurumsal ciddiyet mi?

Birçok kişiye göre Times New Roman, artık “eski moda” ve geleneksel bir yazı tipi olarak görülüyor. Dijital dünyada pek çok büyük yayın kuruluşu ve şirket, yıllar önce bu fontu bırakmış durumda. Buna karşın, kurumsal yazışmalarda Times New Roman hâlâ “klasik ve resmî” bir tercih olarak savunuluyor.

Bakanlık koridorlarında, Calibri’nin 2023’te ilk kez kullanılmaya başlandığı dönemde de tepki ve tartışmaların yaşandığı biliniyor. Yazı tipleri, birçok insan için tıpkı spor takımları gibi güçlü sevgi ve nefret duyguları uyandırabiliyor; herkesin favorisi ve mesafeli durduğu bir font mutlaka var.

Tepkiler ve belirsiz kalan sorular

Kararın ardından, Dışişleri Bakanlığı’nın bu değişikliğin erişilebilirlik üzerindeki etkisine dair herhangi bir teknik değerlendirme yapıp yapmadığı bilinmiyor. Bakanlık, konuyla ilgili yöneltilen sorulara ise henüz resmî bir yanıt vermedi.

Ancak bir yazı tipinin, doğrudan DEI tartışmalarının odağına yerleştirilmesi, kamu yönetiminde sembollerin ve görsel tercihlerin de artık siyasi mesaj niteliği taşıdığını bir kez daha gözler önüne seriyor.