Macaristan’da “Hun-Türk kökeni” tartışmaları, tarih ve kimlik araştırmalarının ötesinde, siyasi bir bölünmeye dönüşüyor. Başbakan Viktor Orbán yönetiminin, Macaristan’ın kökenini Türk dünyasına dayandıran söylemleri, resmi devlet politikası haline gelirken, toplumun sağ ve milliyetçi kesimleri bu durumu sahipleniyor. Öte yandan, liberal kesimler bu söylemin, gerçeklerle bağdaşmayan bir propaganda olduğunu savunuyor. Macaristan’daki muhalefet ve akademik çevreler, Orbán yönetimini “tarihsel gerçekliği saptırmak” ve “iktidarını pekiştirmek” ile suçluyor.
HUN KÖKENİ VAR MI?
Tarihi kaynaklar ve bazı dilsel benzerlikler, Macarların Orta Asya kökenli olduğunu ve Türk boylarıyla tarihsel temaslar yaşadığını net bir şekilde ortaya koyuyor. Yazılı kayıtlara göre, Macarların ataları olan “Magyar” kabileleri, 9. yüzyılda Karpatlar bölgesine göç etmeden önce Hazar Kağanlığı, Peçenekler, Kumanlar ve Göktürkler ile temas halindeydi. Bazı tarihçilere göre, Macarlar, Türk-Moğol-Sibirya halklarıyla genetik ve kültürel etkileşim içerisindeydiler. Macar dili ise Ural-Altay dilleriyle, özellikle de Türkçe ile yapısal benzerlikler taşıyor.
TÜRK DÜNYASI AÇILIMI
Son yıllarda Macaristan, hem iç hem de dış politikasında Türk kimliği söylemini resmi devlet politikası haline getiriyor. Hun kökeni üzerinden “Türk dünyasına aidiyet” vurgusu, Başbakan Viktor Orbán için sadece bir tarihsel anlatı değil. Türkiye ve Türk devletleri ile kurulan yakın ilişkiler, Türk Devletleri Teşkilatı’nda gözlemci üyelik, Macar dış politikasında yeni bir eksen oluşturuyor. Bu söylem, milliyetçi ve muhafazakâr seçmenleri bir araya getirmenin yollarından biri olarak görülüyor.
ATİLLA’NIN TORUNLARI!
İktidardaki Viktor Orbán, Turan politikasında yalnız değil. Kendini “Atilla’nın torunu” olarak tanımlayan tarihçi Gabor Vona’nın liderlik ettiği “Jobbik hareketi”, özellikle gençlerden büyük destek görüyor. Bu hareket, Macarların Avrupa Hunlarının lideri Atilla’nın soyundan geldiğini savunuyor. Macaristan’da bu söylem siyasette geniş bir destek bulurken, Jobbik hareketi 2018 yılında ülkenin üçüncü büyük partisi haline gelmişti.
AKADEMİ KABUL ETMİYOR
Ancak Hun-Türk kökenleriyle ilgili bu popüler söylem, toplumda ve akademi çevrelerinde sert tartışmalara yol açıyor. İktidar yanlısı medya organları ve devletin yayın kuruluşları, Türk-Macar tarihsel bağını öne çıkaran içeriklere sıkça yer veriyor. Birçok akademisyen, bu görüşün bilimsel gerçeklerle çeliştiğini savunuyor. Macar akademisyenlerin konuyla ilgili görüşlerinin yer aldığı bir dosya haberde, hükümetin finanse ettiği ‘Ulusal Kökenler Araştırma Enstitüsü’nün, “Turanist” söylemleri akademik bir örtüyle yaymaya çalıştığı eleştirileri gündeme getirildi.
MUHALEFET DE TEPKİLİ
Muhalefet partileri, Türk söylemine karşı dururken, özellikle yeni kurulan Tisza Partisi ve lideri Péter Magyar, Türk vurgusunu iktidarın otoriterleşme eğilimlerinin bir aracı olarak değerlendiriyor. Magyar, Orbán’ın “uluslararası işbirliği” söyleminin, hem AB karşıtı bir çizgi izlediğini hem de iç demokrasiyi zayıflattığını belirtiyor. Magyar, 2026’da yapılacak seçimlerde Viktor Orbán’ın en ciddi rakiplerinden biri olarak öne çıkıyor.
ÇİN KAYNAKLARINDAN BİLGİLER
İslam öncesi Türk tarihi üzerine çalışan tarihçi Ahmet Taşağıl, Hunların kökenleriyle ilgili bilgiler veriyor. Hunların, Avrasya bozkırının ilk kurumsal imparatorluğu olduğunu vurgulayan Taşağıl, “Büyük Hun adı en az 800 yıldır biliniyor. Bunun öncesinde 3 bin yıllık bir tarih var. Bu uzun tarih boyunca geniş bir coğrafyada derin izler bıraktılar. Bu tartışmalar aslında 19. yüzyılın ikinci yarısında gündeme geldi. Batılı araştırmacılar, kendi politikaları gereği Hunların Türk olmadığını öne sürdü. Ancak ben, Çin kaynaklarında yaptığım araştırmalarda Hunların Türk olduğunu açıkça görebildiğimi belirtebilirim. Çin metinleri, Göktürklerin atalarının Hunlar olduğunu açıkça göstermektedir.”
Kaynak: Web Özel
