İngiliz The Times dahil olmak üzere birçok uluslararası medya organı, Gazze’ye insani yardım götüren Küresel Sumud Filosu’na düzenlenen baskın sonucunda İsrail tarafından gözaltına alınan 200’den fazla aktivistin, ‘işkence cezaevi’ olarak bilinen Katziot’a gönderileceğini öne sürdü. Necef Çölü’nde bulunan bu cezaevi, yıllardır sistematik işkenceler, hak ihlalleri ve ölüm vakaları ile gündemde. Uluslararası insan hakları örgütlerine göre, Katziot cezaevi, “İsrail’in işgal rejiminin en somut simgelerinden biri” olarak tanımlanıyor. Aktivistlerin bu cezaevine gönderilecek olması, dünya genelinde büyük bir endişe yaratıyor. İşte o korkunç cezaevinin geçmişi:
İNSANLIK DIŞI KOŞULLAR
İsrail’in Necef Çölü’nde yer alan Katziot Hapishanesi, 400 bin metrekarelik alanıyla ülkenin en büyük cezaevi olma özelliğine sahip. 1988’de açıldığından bu yana binlerce Filistinliyi barındıran bu tesis, uluslararası insan hakları örgütleri tarafından “insanlık dışı koşulları” nedeniyle birçok kez eleştirilmiştir. İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) verilerine göre, 1990 yılında Batı Şeria ve Gazze’de 16 yaş üstü her 50 erkekten biri burada tutuluyordu.
MAHKUMLARI ÇÖL KOŞULLARINDA
İsrail ordusu, Birinci İntifada sırasında Katziot’u büyük bir toplama kampına dönüştürdü. 1989’da burada 4 binden fazla Filistinli tutuluyordu. İnsan hakları örgütlerinin raporlarına göre, mahkumlar 24 kişilik çadırlarda, aşırı sıcak ve soğuk koşullara maruz bırakılıyordu. Avukat görüşmeleri tel örgüler ardında, sadece 15 dakikayla sınırlıydı. Cezaevindeki mahkumların yalnızca 26 dakika ılık ortamda yürümelerine izin veriliyordu. Bu bilgileri yayınlayan ülke içindeki basın yayın organlarına ise İsrail hükümeti tarafından sansür uygulandı. HRW, 1990-1991 tarihli raporunda kampın 6 bini aşkın tutukluyu barındırdığını ve “Cenevre Sözleşmesi’ne açıkça aykırı” uygulamaların varlığını bildirdi.
MAHKUMLARI ÖLDÜRDÜLER
1991’deki insan hakları raporlarına göre, cezaevinde 5 binden fazla tutuklu bulunuyordu. Mahkumlar, içinde hiçbir eşyanın bulunmadığı çadırlarda, yazın 40 dereceyi aşan sıcaklıkta, kışın ise dondurucu soğukta yaşamaktaydılar. Ziyaretler yasaktı ve sağlık hizmetleri yetersizdi. Günde sadece iki öğün yemek veriliyordu ve bu mahkumlara yalnızca geçici görevdeki asker doktorlar hizmet ediyordu. 1988’de iki tutuklu, kamp komutanı tarafından vurularak öldürüldü. Sonraki yıllarda ise en az 28 Filistinlinin kamp içinde öldürüldüğü ortaya çıktı. İsrail hükümetleri, bu ölümleri “mahkumların işbirlikçi oldukları” yalanıyla örtmeye çalıştı. Gardiyanların mahkumların tutulduğu çadırlara “tavuk kümesi” adını verdiği öğrenildi. Dört ayrı insan hakları örgütü, cezaevinin insanlık dışı koşullar, şiddet ve katliamlar dolayısıyla kapatılması amacıyla çağrıda bulundu.
CİNSEL SALDIRI VE DARP
2002’de İkinci İntifada ile yeniden açılan hapishane, günümüzde İsrail Cezaevi İdaresi’nin kontrolü altında. 2021’de yayımlanan güvenlik kamerası görüntülerinde, birçok Filistinli tutuklunun elleri bağlı halde coplarla dövüldüğü ortaya çıktı. 2019’da çok sayıda mahkumun darp edilerek öldüğü iddiaları medyaya sızdı. 2023 yılında, bir mahkumun dövülerek öldürüldüğü gerekçesiyle 12 gardiyana soruşturma açıldı. İsrailli insan hakları örgütü B’Tselem’in Ağustos 2024 raporunda, Katziot cezaevinde tutulan 12 Filistinlinin aç bırakıldığı, sistematik işkenceye ve cinsel saldırıya uğradığı belgelendi. İnsan hakları örgütleri, günümüzde de cezaevini “İsrail’in işgal rejiminin en somut simgelerinden biri” olarak değerlendirmektedir.
