Joby Aviation, Rakibi Archer Aviation’a ‘kurumsal casusluk’ davası açtı

Joby–Archer gerilimi: ‘Kurumsal casusluk’ suçlaması mahkemeye taşındı

Elektrikli hava taksi geliştiricisi Joby Aviation, Kaliforniya merkezli rakibi Archer Aviation aleyhine, ticari sır hırsızlığı ve kurumsal casusluk iddialarıyla dava açtı. Şirket, eski bir çalışanı üzerinden çalındığını öne sürdüğü gizli bilgilerin, Archer tarafından kendi iş ilişkilerine müdahale etmek için kullanıldığını savunuyor.

Davanın odağında eski çalışan var

Dava, Perşembe günü Kaliforniya’nın Santa Cruz County bölgesindeki Yüksek Mahkeme’de açıldı. Şikâyette, Archer Aviation ile Joby’nin eski çalışanı George Kivork hakkında bir dizi ağır iddia yer alıyor. Joby, Kivork’un şirketten ayrılmadan önce ticari sırları içeren dosyaları izinsiz olarak kopyaladığını ve bu bilgilerin Archer’ın kullanımına geçtiğini iddia ediyor.

Şikâyete göre Kivork, istifasını duyurmadan iki gün önce, “son derece değerli Joby dosyalarından oluşan bir paketi dışarı aktardı.” Bu dosyalar arasında, şikâyet metnine göre, şu tür bilgiler bulunuyordu:

• Gizli stratejik ortaklık şartları
• İş ve regülasyon stratejileri
• Vertiport ve havaalanı erişimine ilişkin altyapı planları
• Joby’nin uçakları ve operasyonlarına dair teknik bilgiler

Joby, Archer’ın daha sonra şirketin stratejik ortaklarından birine doğrudan yaklaşarak, bu ortaklıkla ilgili özel ve gizli sözleşme şartlarını detaylı biçimde paylaştığını öne sürüyor. Şikâyette, bu bilgiye yalnızca sınırlı sayıda kişinin erişimi olduğu ve Kivork’un indirdiği dosyalar içinde yer aldığı vurgulanıyor.

Şirket, mahkemeye sunduğu belgelerde durumu şu ifadelerle tanımlıyor: “Bu, planlı ve tasarlanmış bir kurumsal casusluk faaliyetidir. Kivork ve Archer’ın davranışı, Joby’yi değerli gizli ve tescilli bilgilerimizi korumak için bu davayı açmaktan başka seçenek bırakmamıştır.”

Archer’dan sert yanıt: ‘Asılsız, rekabeti yavaşlatma girişimi’

Archer Aviation ise iddialara hızlı ve sert bir dille karşı çıktı. Şirket, Joby’nin güçlü bir rakibi yavaşlatmak için hukuku araçsallaştırmaya çalıştığını savunuyor.

Archer’ın hukuk ve stratejiden sorumlu yöneticisi Eric Lentell, yaptığı yazılı açıklamada, Joby’nin davasını “tamamen dayanaksız” olarak niteledi. Lentell, söz konusu çalışanın teknik ekipte değil, kısa süre önce iş geliştirme rolünde ekibe katılan bir isim olduğunu vurgulayarak şu ifadeleri kullandı:

“Joby, kendi yetersizliklerinden dikkati başka yöne çekmek ve önde gelen rakibini yavaşlatmak için temelsiz bir hukuk yoluna başvuruyor. Şikâyet dilekçesi, tek bir somut ticari sır bile tanımlamıyor; bırakın bunun hukuka aykırı biçimde kullanıldığına dair bir kanıt sunmayı.”

Lentell, Archer’ın yeni çalışanlara yönelik sıkı uyum ve işe alım prosedürleri bulunduğunu, bu prosedürlerin özellikle başka şirketlerden gizli bilgi taşınmasını engellemeye dönük tasarlandığını belirtti. Devamında ise Joby’yi “adil rekabetle başaramadığını, kötü niyetli dava süreçleriyle elde etmeye çalışmakla” suçladı ve Archer’ın odağının “Amerika’da ileri düzey havacılığın geleceğini inşa etmek” olduğunu söyledi.

İki rakip de elektrikli hava taksi ve savunma projelerine odaklı

Hem Joby Aviation hem de Archer Aviation, merkezleri Kaliforniya’da bulunan ve elektrikli dikey kalkış ve iniş yapabilen (VTOL) hava taksileri geliştiren şirketler. İki firma da 2021 yılında, birer birleşme şirketi (SPAC) ile borsaya açıldı.

Şirketler, şehir içi ve şehirler arası hava taksi hizmetlerinin yanı sıra, geliştirdikleri teknolojilerin savunma sanayinde kullanılmasına dönük projeler de yürütüyor:

• Archer, bu yılın başında, kritik savunma görevleri için hibrit (gaz ve elektrik) tahrik sistemine sahip bir VTOL uçak geliştirmek üzere önde gelen bir silah ve savunma üreticisiyle münhasır bir anlaşma imzaladı.
• Joby ise büyük bir savunma yüklenicisiyle anlaşarak, gaz türbini hibrit VTOL ve otonom uçuş kabiliyetine sahip yeni bir uçak sınıfını birlikte değerlendirmek ve potansiyel geliştirme fırsatlarını “keşfetmek” için mutabakata vardı.

Açılan yeni dava, ticari ve savunma alanındaki bu rekabeti, hukuki zeminde daha çatışmacı bir aşamaya taşıyor.

Archer’ın geçmişteki Wisk davası

Archer Aviation, daha önce de benzer içerikte bir fikri mülkiyet davasının tarafı olmuştu. 2021’de, artık Boeing bünyesinde faaliyet gösteren Wisk, Archer’ı gizli bilgilerin ve ticari sırların “açıkça çalınması” ile suçlayarak mahkemeye başvurmuştu.

Wisk, dava dosyasında, eski bir çalışan tarafından sızdırıldığı iddia edilen ve Archer’a taşındığı savunulan 50’den fazla ticari sır dosyasına atıfta bulunmuştu. Bu hukuki süreç yaklaşık iki yıl sürdü. Taraflar, uzun süren çekişmenin ardından anlaşmaya vararak davayı sonlandırdı ve belirli alanlarda iş birliği yapma kararı aldı.

Joby’nin açtığı yeni dava, Archer’ı bir kez daha ticari sır hırsızlığı tartışmalarının merkezine taşırken, elektrikli hava taksi sektöründeki rekabetin yalnızca gökyüzünde değil, mahkeme salonlarında da yoğunlaşacağını gösteriyor.