Uzayda uzun süreli görev yapmak, astronotların beden ve zihin sağlığı üzerinde çeşitli etkiler yaratıyor. Son zamanlarda gerçekleştirilen bir araştırma, Uluslararası Uzay İstasyonu (ISS)’ndaki aşırı steril koşulların bağışıklık sistemi üzerinde olumsuz sonuçlar doğurabileceğini ortaya koydu.
Mikrobiyal Çeşitlilikte Düşüş
Araştırmacılar, ISS’te toplam 803 yüzeyden örnek alarak bu alanlardaki mikrobiyal çeşitliliği inceledi. Elde edilen veriler, istasyondaki mikrobiyal çeşitliliğin Dünya’daki insan yapımı ortamlara kıyasla çok daha düşük olduğunu gösteriyor. Uzmanlar, bu durumun astronotların bağışıklık sistemi için potansiyel bir risk oluşturabileceğini belirtiyor.
İncelenen yüzeylerdeki bakterilerin önemli bir kısmının, astronotların deri hücrelerinden kaynaklandığı tespit edildi. Ayrıca, temizlik ürünlerinden kalan kimyasalların da istasyonda yoğun olarak bulunduğu belirlendi. Araştırmacılar, “Düzenli hijyen önemli olsa da, aşırı sterilizasyon bağışıklık sistemi dengesini bozuyor” şeklinde bir açıklama yaptı.
Dünya’nın Mikroplarını Uzaya Taşımak
Bilim insanları, astronot sağlığını iyileştirmeye yönelik bir öneri olarak, Dünya’daki doğal mikropların kontrollü bir şekilde uzay ortamına dahil edilmesini tavsiye ediyor. Bu sayede, istasyonda daha dengeli bir mikrobiyal ekosistem oluşturulabileceği ve bağışıklıkla ilgili sorunların önlenebileceği düşünülüyor.
ISS gibi kapalı devre çalışan yaşam alanlarında hijyenin sağlanması kritik bir öneme sahip. Ancak uzmanlar, uzun süreli görevlerde sağlıklı mikrop çeşitliliğinin sürdürülebilirliğinin de dikkate alınması gereken bir faktör olduğunun altını çiziyor. Özellikle Ay ve Mars gibi gelecekte hedeflenen uzun süreli uzay görevlerinde, bağışıklık sistemi dengesinin sağlanması hayati önem taşıyor.
Bu yeni araştırma, uzayda yaşam ve çalışma koşullarının çok boyutlu etkilerini bir kez daha gözler önüne seriyor. Bilim insanları, “aşırı hijyen” olarak tanımlanabilecek düzeydeki steril uygulamaların, astronotların sağlığı için uzun vadede risk taşıdığını vurguluyor. Dolayısıyla, uzay istasyonlarında ve ileride kurulacak kalıcı üslerde mikrobiyal dengenin korunması, hayatta kalmak için en az yakıt ve su kadar önemli bir faktör haline geliyor.
