Apple, ABD Başkanı Donald Trump’ın yeni gümrük tarifelerinden olumsuz etkilenen büyük teknoloji firmalarından biri olarak öne çıkıyor. Şirketin hisseleri, son günlerde %9.2 oranında bir düşüş yaşadı.
Küresel piyasalarda resesyon endişeleriyle birlikte satışlar artarken, Apple, tedarik zinciri sorunları nedeniyle en büyük kayıpları yaşayan firmalardan biri oldu. Şirketin özellikle Çin gibi Asya ülkelerinde üretim tesisleri ve tedarik anlaşmaları bulunuyor. Yeni tarifelerin artan maliyetler nedeniyle Apple’ı zam yapma zorunluluğuyla karşı karşıya bırakacağına dair endişeler mevcut.
Morgan Stanley analisti Erik Woodring, bu konuyla ilgili değerlendirmesinde, “Apple, tedarik zincirini çeşitlendirmek için Vietnam, Hindistan ve Tayland gibi pazarlara yöneldi. Ancak bu ülkelerde de benzer gümrük tarifeleri uygulanıyor. Dolayısıyla kaçış yok. Apple, bu tarifelerin maliyetini dengelemek için ABD’deki ürün fiyatlarını %17-18 oranında artırmak zorunda kalabilir” şeklinde konuştu.
Woodring’in tahmini, en düşük zam senaryoları arasında yer alıyor.
Rosenblatt Securities analistleri ise iPhone maliyetlerinin %43 oranında artacağını belirtiyor ve Apple’ın bu maliyet artışının ne kadarını tüketiciye yansıtacağına karar vermek zorunda kalacağını vurguluyor. Şirketin hesaplamalarına göre, Apple Watch maliyeti de %43 artacak. iPad’lerin maliyeti %42, Mac ve AirPods’un maliyeti ise %39 oranında yükselecek.
Apple, yakın zamanda 1 TB kapasiteli iPhone Pro Max’in Türkiye satış fiyatını 131.999 liraya çıkardı; bu model ABD’de ise 1.599 dolara satılmakta.
YENİ ZAM GELİYOR
Morgan Stanley analistinin %17’lik zam tahmini en düşük senaryo olarak kabul edilirse, Rosenblatt analistlerinin %43’lük artış tahmini ise en üst senaryo olarak değerlendirilebilir. Bu durum, Türk tüketicileri için önemli bir zammın kapıda olduğunu gösteriyor. Türkiye’de iPhone’un ABD satış fiyatına ek olarak %1 kültür bakanlığı payı, %12 TRT Bandrol ücreti, %50 ÖTV ve %20 KDV ekleniyor. Kurda yaşanan dalgalanmalar da ABD fiyatları üzerinden ek zamlara neden olabiliyor. Bunun son örneği, geçtiğimiz günlerde gelen %10’luk zamla gözlemlendi.
Tüm bu faktörler göz önünde bulundurulduğunda, ABD’de %17 zam yapıldığı senaryosunda en pahalı iPhone olan 1 TB iPhone 16 Max’in fiyatı 131.999 liradan 154.437 liraya yükselebilir. Eğer %43 zam senaryosu gerçekleşirse, Türkiye’deki satış fiyatı 188.758 liraya ulaşacak.
1 TB iPhone 16 Pro Max’in fiyatındaki olası değişiklikler:
Şu anda en uygun fiyatlı iPhone 16e modeli 49.999 lira seviyesinden satılıyor. ABD’deki %17 zamda bu telefonun fiyatı 58.499 liraya çıkacak. Apple, eğer %43’lük maliyet artışını tamamen tüketiciye yansıtırsa, en ucuz iPhone 71.499 lira olacak.
ÇİN’E YÜZDE 54 TARİFE
Apple, son yıllarda tedarik zincirini Vietnam, Malezya ve Hindistan gibi ülkelerle çeşitlendirmiş olsa da, iPhone üretimindeki en büyük ortağı Çinli Foxconn olmaya devam ediyor. Trump, daha önceki %20’lik ek verginin üzerine Çin’e %34’lük yeni bir tarife uygulanacağını açıkladı. Böylece toplam tarife oranı %54’e yükseldi.
FARKLI ÜLKELERDEN PARÇALAR ÇİN’DE BİR ARAYA GELİYOR
Bir iPhone üretimi sırasında özel parçalar ve işlemciler ABD’den; ekran panelleri, yonga setleri ve bellek Japonya, Kore ve Tayvan’dan; jiroskop Avrupa’dan ve nadir toprak mineralleri Moğolistan’dan temin ediliyor. Bu parçalar, Çin’de bir araya getirilerek son ürün haline geliyor. Dolayısıyla Trump’ın tarifelerinin nihai maliyet artışına neden olup olmayacağı ve Apple’ın bu artışları tüketiciye ne ölçüde yansıtacağı ise önümüzdeki haftalar veya aylarda netlik kazanacak.
