Google, Yapay Zeka Altyapısının Mimarı Amin Vahdat’ı Tepe Göreve Getirdi

Google, yapay zeka altyapısında vites yükseltiyor

Google, yapay zeka altyapısındaki küresel rekabeti bir üst seviyeye taşımak için kritik bir hamle yaptı. Şirket, uzun süredir veri merkezi ve çip teknolojilerinin baş mimarlarından olan Amin Vahdat’ı, doğrudan CEO Sundar Pichai’ye bağlı çalışacak yeni oluşturulan Yapay Zeka Altyapısı Baş Teknoloji Sorumlusu (chief technologist for AI infrastructure) görevine atadı.

Bu adım, Google’ın 2025 sonuna kadar sermaye harcamalarını 93 milyar dolar seviyesine çıkarma planının ve 2026’da bu tutarı daha da büyütme beklentisinin tam ortasına denk geliyor. Kısacası şirket, yapay zeka yarışında oyunun artık altyapıda kazanılacağının sinyalini veriyor.

Amin Vahdat kimdir?

Amin Vahdat, yapay zeka altyapısı alanında Google’ın perde arkasındaki en önemli isimlerinden biri. UC Berkeley’de bilgisayar bilimleri alanında doktora derecesi bulunan Vahdat, kariyerine 1990’ların başında Xerox PARC’ta araştırma stajyeri olarak başladı.

Akademide geçen yılların ardından Duke Üniversitesi’nde doçent, ardından da UC San Diego’da profesör ve SAIC Chair unvanlarıyla görev yaptı. Ölçeklenebilir, verimli bilişim sistemleri üzerine çalışan Vahdat’ın yaklaşık 400’e yakın akademik yayını bulunuyor ve tüm kariyeri, bilgisayarların çok büyük ölçeklerde daha verimli çalışmasını sağlamaya odaklanmış durumda.

Vahdat, 2010 yılında Google’a mühendislik üyesi (engineering fellow) ve başkan yardımcısı (VP) olarak katıldı. O tarihten bu yana şirketin küresel veri merkezlerini, yapay zekâ eğitim ve çıkarım altyapısını ve özel çip mimarilerini şekillendiren kilit kararların arkasındaki isimlerden biri oldu.

Google’ın görünmez omurgası: TPU’lar, Jupiter, Borg ve Axion

Ironwood: Yedinci nesil TPU ile devasa hesaplama gücü

Vahdat, Google içinde zaten yüksek bir profile sahipti. Yaklaşık sekiz ay önce düzenlenen Google Cloud Next etkinliğinde, şirketin yedinci nesil TPU (Tensor Processing Unit) çip ailesi olan Ironwood’u, ML, Sistemler ve Bulut Yapay Zekadan sorumlu başkan yardımcısı ve genel müdür rolüyle sahnede tanıtmıştı.

Vahdat’ın paylaştığına göre Ironwood pod’ları, 9.000’den fazla çipi bir araya getirerek 42,5 exaflop hesaplama gücü sunuyor. Bu da, tanıtıldığı dönemde dünyanın bir numaralı süper bilgisayarından 24 kattan fazla güçlü bir sistem anlamına geliyor. Vahdat, son sekiz yılda yapay zeka hesaplama talebinin 100 milyon kat arttığını vurguluyordu.

Jupiter: Dünyayı aynı anda görüntülü konuşturacak ağ

Sahne ışıklarının dışında ise Vahdat, Google’ın rekabet gücünü belirleyen, çoğu kullanıcı için görünmez kalan altyapıların başındaki isim. Bunların en önemlilerinden biri, Google’ın süper hızlı veri merkezi ağı Jupiter.

Jupiter, Google’ın dünyanın dört bir yanındaki sunucularının birbiriyle konuşmasını ve devasa veri setlerinin hareketini sağlayan iç ağ. Vahdat’ın önceki açıklamalarına göre Jupiter, bugün saniyede 13 petabit seviyesine ölçeklenebiliyor. Bu da teorik olarak, dünya üzerindeki 8 milyar insanın aynı anda görüntülü arama yapmasına yetecek bant genişliği demek.

Bu ağ, YouTube ve Arama (Search) gibi son kullanıcı hizmetlerinden, Google’ın yüzlerce veri merkezine yayılmış yapay zeka eğitim operasyonlarına kadar her şeyi birbirine bağlayan görünmez tesisat görevini görüyor.

Borg: Veri merkezlerinin beyni

Vahdat, Google’ın ünlü küme yönetim sistemi Borg’un devam eden gelişiminde de kilit rol oynuyor. Borg, şirketin veri merkezlerinde çalışan iş yüklerinin hangi sunucuda, ne zaman ve ne kadar süreyle çalıştırılacağına karar veren bir tür merkezi beyin gibi işliyor.

Bu sistem, Google’ın altyapı kaynaklarını en verimli şekilde kullanmasına, maliyetleri düşürmesine ve yapay zeka modellerinden bulut hizmetlerine kadar her alanda tutarlı bir performans sunmasına yardımcı oluyor.

Axion: Google’ın ilk özel Arm tabanlı veri merkezi işlemcisi

Vahdat ayrıca, Google’ın veri merkezleri için tasarladığı ilk özel Arm tabanlı genel amaçlı CPU olan Axionun geliştirilmesini yönettiğini de dile getirmişti. Axion, şirketin kritik iş yüklerinde daha yüksek verimlilik ve daha düşük enerji tüketimi elde etmesini amaçlıyor.

Google, kendi tasarladığı TPU’lar ile Axion gibi özel CPU’ları birleştirerek, hem yapay zeka eğitimi hem de çıkarım süreçlerinde rakiplerine karşı stratejik bir donanım avantajı sağlamayı hedefliyor.

Neden şimdi? Yapay zeka yarışında altyapı ve yetenek savaşı

Tüm bu tablo, Amin Vahdat’ın Google’ın yapay zeka hikâyesinde ne kadar merkezi bir rol oynadığını açıkça gösteriyor. Şirketin onu doğrudan CEO’ya bağlı, üst düzey bir pozisyona taşıması, yalnızca teknik önceliklerin değil, insan kaynağı stratejisinin de bir yansıması.

Yapay zeka alanında üst düzey uzmanların astronomik ücretler alabildiği, rakip şirketlerden agresif tekliflerin geldiği bir dönemde, 15 yıldır altyapının bel kemiğini inşa eden bir ismin elde tutulması kritik önem taşıyor. Google, Vahdat’ı C seviye yönetime yükselterek hem yapay zeka altyapısına verdiği önemi vurguluyor hem de bu alandaki en değerli isimlerinden birini uzun vadede bünyesinde tutmayı hedefliyor.

Sonuç olarak bu atama, Google’ın yapay zeka rekabetinde yalnızca modeller ve ürünlerle değil, bunları mümkün kılan devasa altyapı katmanında da liderlik iddiasını güçlendirdiğini gösteriyor.