Ekim ayı enflasyon verilerinin açıklanmasıyla birlikte piyasalardaki son durum merakla takip ediliyor. Enflasyon ve işsizlik oranlarının hala istenilen seviyelere ulaşamaması, ekonomideki belirsizlikleri artırırken, yıl sonu enflasyon rakamları ve 2026’nın ilk çeyreği için öngörüler de dikkat çekiyor. Ekonomistler, 2025 yılı sonu için ortalama enflasyon beklentisini yüzde 31.93 olarak hesaplamakta ve bu tahminin yıl sonunda yaşanacak enerji zamları, döviz kurlarındaki dalgalanmalar ve gıda fiyatlarındaki olası artışlarla yukarı yönlü revize edilebileceği konusunda uyarıyorlar.
Rakamlar Arasındaki Farklılıklar
TÜİK verilerinin açıklanmasının ardından, bağımsız Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) da ekim ayına ilişkin kendi ölçümlerini duyurdu. ENAG’ın verilerine göre, ekim ayında enflasyon yüzde 3.74 oranında artış gösterdi. Yıllık enflasyon ise yüzde 60 olarak kaydedildi. ENAG, hane halkının günlük alışverişlerinde özellikle gıda, kira, giyim ve ulaştırma alanlarında yüksek fiyat artışları yaşandığını bildirdi.
Artış Beklentileri Aşmakta
İstanbul Ticaret Odası (İTO) da ekim ayına ilişkin perakende fiyat endeksini yayımlayarak, İstanbul’daki perakende fiyatların yüzde 3.31 arttığını açıkladı. Gıda fiyatlarındaki artış ise yüzde 4.05 ile genel ortalamanın üzerinde gerçekleşti. Analistler, megakentteki yaşam maliyetinin resmi enflasyon oranının üzerinde seyrettiğine dikkat çekiyor.
Küresel Kriz Tehlikesi
Ekonomist Uğur Civelek, yaptığı açıklamada, küresel ölçekte bir kredi krizinin yaşanabileceğini belirterek, “Enflasyonla mücadelede ciddi aksaklıklar var. Maliye destekli ekonomi politikalarının daha sıkı uygulanması gerekiyor. Mevcut durumda yıl sonu enflasyon hedefine ulaşmak zor olacak” dedi. Civelek, “Dünyada bir dönemin sonuna yaklaşıyoruz. Küresel iyimserlik geçici bir durum. 2008 krizinin ayak sesleri 2006’da duyulmuştu. Benzer bir dönemle karşılaşabiliriz” şeklinde uyarılarda bulundu.
İstanbul’da Yüksek Fiyat Artışları
Kamuoyu Araştırmacısı Volkan Tebrizcik, TÜFE’deki son on iki aylık ortalama artışın yüzde 37.15 olduğunu belirterek, 2025 yılı için yeniden değerleme oranının bu seviyelerde olabileceğini ifade etti. Fiyat artışlarının başlıca sebepleri arasında gıda, ulaşım, enerji ve konut masrafları öne çıkıyor. Emlak Uzmanı Emre Kulcanay, İstanbul’da kira artış oranlarının yüzde 100’ü aştığını belirterek, “2024 sonunda 12-13 bin TL olan kira, 2025 sonbaharında en az 19-20 bin TL’ye yükselebilir” dedi.
İşsizlik Sorunu Devam Ediyor
Öte yandan Türkiye’nin işgücü piyasası da kırılgan bir görünüm sergiliyor. İşsizlik oranı sabit görünse de, bu durumun işgücüne katılımın azalmasından kaynaklandığı ifade ediliyor. Son verilere göre, işsiz sayısı 12 bin artarak 3 milyon 75 bine ulaşırken, işsizlik oranı yüzde 8.6 seviyesinde kaldı. Ancak bu “sabitlik” ekonomideki istikrarın değil, işgücüne katılımın düşüşünün bir sonucu olarak değerlendiriliyor.
