Donanım Şirketleri İçin Zorlu Hafta: iRobot, Luminar ve Rad Power Bikes İflas Başvurusu
Bir hafta içinde iRobot, Luminar ve Rad Power Bikes iflas başvurusu yaptı. Üç şirketin sattığı ürünler farklı — robot süpürgeler, lidar sensörleri ve elektrikli bisikletler — ancak ortak temalar net: tarife baskıları, büyük anlaşmaların suya düşmesi ve ilk başarılarını aşacak şekilde kendilerini yeniden konumlandıramama.
Neler yaşandı?
Podcast kaydında yapılan sohbette üç şirketin dosyalarına kısa bir bakış atıldı. Ortak noktalar, her birinin ayrı sektörlerde olmasına rağmen benzer sınavlardan geçtiğini gösteriyor: büyüme döneminden sonra gelirlerin gerilemesi, tedarik zinciri riskleri ve stratejik hamlelerin başarısız olması.
Rad Power Bikes
Rad Power Bikes, e-bisiklet dünyasında bilinen bir isim. Pandemiyle birlikte micromobility trendinin yükselmesiyle ivme kazandı; ancak iflas dosyaları son üç yıllık gelir grafiğinde hızlı bir düşüş gösteriyor. 2023 civarında yaklaşık 123 milyon dolar seviyesinde olduğu tahmin edilen gelir, 2024’te yaklaşık 100 milyon dolara inerken; iflas sürecinde 2025 verileri yaklaşık 63 milyon dolar seviyesine geriledi. Geniş ürün gamına rağmen kalıcı bir pazar yeri oluşturmakta zorlandılar. Ayrıca şirketin yaşadığı pil güvenliği sorunu ve geri çağırma riski, mali açıdan son darbeyi vurdu.
Luminar
2010’ların başında kurulan Luminar, 2017’de görünür hale gelerek o dönemin otonom araç heyecanına cevap verdi. Amaç, daha önce savunma ve havacılıkta kullanılan büyük ve pahalı lidar sensörlerini otomotiv ölçeğine indirgeyerek uygun maliyetli hale getirmekti. Volvo ve bazı diğer üreticilerle anlaşmalar elde ettiler; fakat işin büyük kısmına yoğunlaşmış olmaları, portföyü çeşitlendirmede başarısız olmalarıyla birleşince kırılganlık yarattı.
iRobot
iRobot, pek çok evde Roomba ile eş anlamlı hale gelmiş bir isim. Ancak ürünün temel teknolojisindeki hızlı ilerleme, tedarik zinciri bağımlılığı ve büyüme stratejisindeki aksaklıklar şirketi zorladı. Şirketin büyüme ve devamlılık arayışı sırasında gündeme gelen büyük bir satın alma girişimi düzenleyici engel nedeniyle gerçekleşmedi; bu da kamuoyunda iflas nedeniyle doğrudan engellenmiş bir kurtarma hamlesi anlatısı yarattı.
Ortak etkenler: tarifeler, tedarik zinciri ve tek ürüne bağımlılık
Konuşmada öne çıkan noktalardan biri, küresel ticaret politikalarının bu tür donanım şirketleri üzerinde yarattığı baskı oldu. Uzun vadede Amerika merkezli, yerel tedarik zinciriyle benzer donanım şirketleri kurmanın giderek zorlaştığı, üretimin Çin gibi bölgelere dayanmasının rekabet dinamiklerini değiştirdiği vurgulandı. Tarifeler ve tedarik maliyetlerindeki dalgalanmalar, bu şirketleri savunmasız bırakan önemli faktörlerden biri olarak öne çıkıyor.
Ayrıca, genellikle iki aşamalı bir çöküş görülüyor: öncelikle yapılandırılmış, sektörel veya stratejik zayıflıklar; ardından ise geri çağırma, büyük anlaşmanın iptali veya ani pazar daralması gibi doğrudan tetikleyiciler. Rad Power için pil geri çağırma riski, bu tür bir tetikleyici örneği.
Çıkarılacak dersler
Bu üç iflasın ortak dersi, donanım iş modellerinin hem sermaye hem de tedarik zinciri açısından daha kırılgan olduğudur. Başarıya götüren ilk ürünün ötesine geçmek, gelir kaynaklarını çeşitlendirmek ve tedarik risklerini yönetmek, benzer şirketlerin sürdürülebilirliği için kritik. Ayrıca düzenleyici kararlar ve küresel ticaret politikaları da doğrudan hayatta kalma şansını etkileyebiliyor.
Sonuç olarak, bir şirketin iflası genellikle tek bir yanlış karardan ibaret değil; yapısal zayıflıklar ve anlık krizlerin birleşimi sonucu ortaya çıkıyor. Donanım girişimleri için bu, daha dayanıklı tedarik zincirleri, genişletilmiş ürün-stratejileri ve kriz senaryolarına hazırlıklı olmanın önemini yeniden hatırlatıyor.
