Büyükşehirlerde hızla artan kira fiyatlarını düşürmek amacıyla hayata geçirilen ‘kiralık sosyal konut’ projesi, kamuoyunda büyük bir ilgiyle karşılanıyor. Projenin öncelikli olarak İstanbul‘da uygulanacağı belirtilirken, ilk etapta kaç konut yapılacağı henüz netlik kazanmadı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, TOKİ aracılığıyla 81 ilde toplamda 500 bin konut inşa edileceğini duyurdu. Vatandaşlar ise bu sosyal konutların hangi kriterlere göre kiralanacağını ve tahliye süreçlerinin nasıl işleyeceğini merak ediyor.
KİRANIN BELİRLENMESİ
İzmir Emlak Kulübü Başkanı ve gayrimenkul uzmanı Rıdvan Akgün, projeye dair yaptığı açıklamada, “Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kabine toplantısında duyurduğu 500 bin konut projesi büyük bir ilgi yarattı. Üç çocuklu aileler, şehit ve gazi yakınları gibi gruplara özel düzenlemeler yapılacak ve kiralık sosyal konutlar da bu projede yer alacak. Bu durum, projenin heyecan verici olduğunu gösteriyor. Ancak uygulanma aşaması merak ediliyor.” dedi.
KURA İLE KİRALAMA
Akgün, TOKİ’nin bugüne kadar gerçekleştirdiği projelerin sahiplerine teslim edildiğini belirtti ve kiralık konut projesinin de önemli bir adım olduğunu ifade etti. TOKİ, geçmişte düşük taksitlerle konut satışı yaparken, bu kez enflasyonist ortam nedeniyle kiralama yöntemine yöneliyor. Kiralama işlemleri kura ile gerçekleştirilebilir. Hükümetin bu yatırımları, devlet malı olarak kiralamak isteyenlere, konut sahibi olma imkanı olmayan kişilere sunması mantıklıdır. Bu projenin başarıya ulaşacağına inanıyorum.”
KİRALAR DÜŞEBİLİR Mİ?
Akgün, Türkiye’de konut ihtiyacının oldukça fazla olduğunu vurgulayarak, “Hükümet 1-2 milyon kiralık konut üretse bile talep devam edecektir. Enflasyona bağlı olarak kira fiyatları artış göstermeye devam edebilir. Çünkü sosyal konutta oturan kesim mevcut, ancak merkezi konumlarda yaşayanlar yine yüksek kira bedelleriyle karşılaşacaklar. Bu projenin hayata geçmesiyle birlikte, 500 bin sosyal konut için kiralama kriterleri ve kura süreçleri gündeme gelecektir. Taleplerin oldukça fazla olacağını düşünüyorum. Bu işlemler e-devlet üzerinden de organize edilebilir.”
TAHLİYE PROSEDÜRLERİ
Akgün, TOKİ’nin satışlarda izlediği yöntemlerin kiralık süreçte de geçerli olacağını belirtti. Ancak kiraların ödenmemesi durumunda TOKİ’nin kiracılara karşı nasıl hukuki yollar izleyeceği ve tahliye süreçlerinin nasıl yönetileceği belirsizliğini koruyor. Kiracı ve ev sahipleri arasındaki sorunlara çözüm üretecek yasal düzenlemeler yapılmalı. Devletin ürettiği bu konutlar, aynı sistemle kiraya verilmelidir. Bu proje olumlu olsa da Türkiye’nin konut açığına kesin bir çözüm olmayabilir. Konut kredileri düştüğünde, insanlar kendi imkanları doğrultusunda konut ihtiyacını giderebilirler; bu konuya öncelik verilmelidir.”
DÜNYADA SOSYAL KONUT UYGULAMALARI
Kamuoyunun dikkatini çeken bir diğer konu ise sosyal kiralık konut projelerinin dünyadaki örnekleri. Viyana, Avrupa’nın sosyal konut modeliyle öne çıkan şehirlerinden biri olarak 220 bin sosyal konut stokuna sahip. Hollanda‘da sosyal kiralık konutlar, konut stokunun önemli bir bölümünü oluşturuyor ve kiralar piyasa fiyatlarının altında sınırlanıyor. Hong Kong‘da 1953’teki büyük yangın sonrası başlayan sosyal konut projeleri ise hala sürdürülüyor. Avustralya‘nın Sidney kentinde devlet tarafından kurulan kar amacı gütmeyen kuruluşlar, düşük ve orta gelirli kiracılara konut sağlamaya devam ediyor.
