Deniz Bakterileriyle Petrol Kirliliğine Çözüm: İstanbul Üniversitesi’nden Yenilikçi Çalışma
İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi Deniz Biyolojisi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gülşen Altuğ ve ekibi, petrol ile kirlenmiş toprakların deniz bakterileri kullanılarak temizlenmesi amacıyla önemli bir çalışma başlattı.
Çalışmalar, 2000 yılında R/V Yunus-S araştırma gemisi ile Türkiye’nin denizlerinden bakterilerin toplanmasıyla başladı. Uzun araştırmalar sonucunda, petrolü gıda olarak tüketen bakteriler belirlendi.
Yeni yöntemle, petrolle kirlenmiş toprakların deniz bakterileri yardımıyla temizlenmesi sağlandı. Bu proje, Körfez Savaşı sonrası ateşe verilen petrol kuyularının deniz suyuyla söndürülmesiyle oluşan tuzluluk oranı yüksek toprakların petrol kirliliğini giderme hedefiyle Birleşmiş Milletler projesi kapsamında gerçekleştirildi.
Çevreye Duyarlı Teknoloji
Prof. Dr. Altuğ, deniz bakterilerinin endüstriyel kullanımına yönelik önemli veriler ürettiklerini ifade etti. Petrole dirençli bakterilerin petrolü gıda olarak tüketme yeteneklerinin kanıtlanması için kapsamlı çalışmalar yürüttüklerini belirten Altuğ, binlerce bakteriyi incelediklerini kaydetti.
Petrol kirliliğinin gideriminde dünya genelinde uygulanan fiziksel, kimyasal ve mekanik yöntemlerin ekolojik sorunlar taşıdığını vurgulayan Altuğ, biyolojik iyileştirmenin geleceğin yöntemi olduğunu ve uluslararası projelerde zorunlu hale geldiğini belirtti. Doğaya zarar vermeyen yöntemlerle temizlik yapmanın artık bir gereklilik olduğunun altını çizen Altuğ, “Tonlarca petrolün çevreye yayılması durumunda doğaya zarar vermeden temizlik yapmak istiyorsak bu tür çözümler vazgeçilmezdir.” şeklinde konuştu.
Geliştirdikleri patentli yöntem, İstanbul Üniversitesi Teknoloji Transfer Ofisi ve Teknokent bünyesinde yerli bir ürün haline dönüştürüldü. Altuğ, bu ürünün çevre dostu ve uluslararası standartlarla rekabet edebilecek kapasitede olduğunu açıkladı.
3,5 Milyon Metreküp Alanı Kapsayan Temizlik Projesi
Prof. Dr. Altuğ, geliştirilen bakterilerin petrol kirliliğine karşı kullanımının yalnızca denizle sınırlı kalmadığını, aynı zamanda Körfez Savaşı sırasında deniz suyuyla söndürülen ve tuzluluk oranı yüksek toprakların temizlenmesi amacıyla Kuveyt’te yürütülen Birleşmiş Milletler projesine katkı sağladıklarını söyledi. Toplamda 3,5 milyon metreküp alanda toprak temizliği planlandığını belirten Altuğ, bu çalışmanın ön denemelerinin Türkiye’deki laboratuvarlarda gerçekleştirildiğini ifade etti.
Her kirli alana özel “biyolojik reçete” geliştirdiklerini vurgulayan Altuğ, “Her toprak yapısı ve petrol kirliliği kendine özgü olduğu için, uygun bakteri kombinasyonu ve uygulama detaylarını sahaya göre oluşturuyoruz.” dedi.
Farklı Coğrafyalarda Farklı Özellikler
Prof. Dr. Altuğ, saha denemelerinde elde edilen başarı oranlarına da değinerek, “17’nci günün sonunda, uygun koşullar sağlandığında yüzde 90’a varan petrol giderimi tespit ettik. Bu başarıyı sahada göstermenin önemli olduğunu düşünüyoruz.” şeklinde konuştu. Türkiye denizlerinden izole edilen bakterilerin tüm metabolik özelliklerinin tarandığını belirten Altuğ, başarıları kanıtlandıktan sonra bu bakterilerin sıvı formda kullanılacakları yerlere gönderileceğini aktardı.
Geliştirilen bakterilerin petrol kirliliğini giderme konusunda özgün ve bölgeye uyumlu özellikleri olduğunu ifade eden Altuğ, “Aynı tür bakteriler farklı coğrafyalarda farklı özellikler gösteriyor. Bizim elde ettiğimiz bakteriler coğrafyaya özgü gelişmiş formlar. Bu nedenle geliştirdiğimiz metodoloji patent kapsamına alındı.” değerlendirmesinde bulundu.
