OpenAI, her geçen gün yeni gelişmelerle kullanıcıların hayatını kolaylaştırmayı amaçlayan ChatGPT aracını sundu. Ancak, yapılan son araştırmalar, bu kolaylığın beraberinde duygusal bağımlılık riskini de getirebileceğini ortaya koyuyor.
İki Farklı Kurumdan Ortak Bulgular
OpenAI ve MIT Media Lab tarafından bağımsız olarak yürütülen iki çalışma, benzer sonuçlara ulaştı.
- OpenAI, bir ay boyunca yaklaşık 40 milyon ChatGPT etkileşimini inceledi. Bu analiz, kullanıcının gizliliğini korumak adına doğrudan insan müdahalesi olmadan gerçekleştirildi ve bazı katılımcıların kısa süreli de olsa yalnızlık hissi yaşadığını gösterdi.
- MIT, yaklaşık 1.000 katılımcıyı 28 gün boyunca ChatGPT ile etkileşime sokarak, yazılı ve sesli sohbetlerin duygu durumuna etkisini araştırdı. Elde edilen bulgular, kişisel konular hakkında konuşan katılımcıların yalnızlık ve duygusal bağımlılık duygularında artış yaşadığını ortaya koydu.
Yazılı ve Sesli Etkileşim Farklılıkları
Bu çalışmalarda, ChatGPT’nin nötr seslendirme ve yazılı modda yarattığı duygu durumuna da odaklanıldı. Sonuçlar, nötr ton kullanıldığında olumsuz ruh hali oluşturma ihtimalinin azaldığını, ancak sohbet konuları daha kişisel hale geldiğinde yalnızlık hissinin arttığını göstermektedir.
Özellikle, ChatGPT’yi bir arkadaş olarak gören veya insan ilişkilerinde duygusal yakınlığa yatkın katılımcıların, yapay zeka ile kurdukları sohbetleri gerçek bir dostluk hissiyle deneyimledikleri dikkat çekiyor. Bu grup, yapay zeka ile etkileşimde bulundukça yalnızlık hissini veya kaygısını azaltmaya çalışsalar da, bu durum onlarda ChatGPT’ye karşı güçlü bir duygusal bağ kurulmasına yol açabiliyor.
OpenAI’nin Görüşleri
OpenAI, genel olarak insanların ChatGPT’yi duygusal destek amacıyla kullanma oranının düşük olduğunu belirtirken, yine de bu tür etkileşimlerin bazı kullanıcılar için kısa süreli de olsa yalnızlık hissini tetiklediğini vurguluyor. Şirket, bu araştırmayla yapay zeka araçlarının insan psikolojisi üzerindeki olası etkilerini daha iyi anlamayı hedefliyor.
Bazı kullanıcılar, sosyal medya platformlarında ChatGPT’yi duygusal sorunlarına çözüm ararken terapist yerine kullandıklarını ifade ediyor. Uzmanlar, bu tür bir kullanımın uzun vadede gerçek insan teması eksikliği yaratabileceği ve duygusal bağımlılığı artırabileceği konusunda uyarıyor.
Sonuç olarak, ChatGPT ve benzeri yapay zeka araçlarının sağladığı kolaylıklar tartışılmaz. Ancak, bu kolaylığın duygusal destek kaynağı olma yönüyle aşırıya kaçılması, kullanıcıları yalnızlık ve bağımlılık hissi ile baş başa bırakabilir.
