İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Başkanlığı’na bağlı İSKİ’ye yönelik yürütülen operasyon dosyasında yer alan “jammer” konusu, siyaset gündeminde dikkat çekiyor. Peki, bu sinyal karıştırıcı cihazlar nasıl çalışıyor ve hangi koşullarda sahip olunabiliyor?
JAMMER NEDİR?
Cep telefonları, internet ve kablosuz bağlantılar, günümüz yaşamında vazgeçilmez bir yer tutuyor. Ancak bu teknolojiler, bazı durumlarda güvenlik riskleri oluşturabiliyor.
İşte bu noktada devreye giren jammer, yani sinyal karıştırıcı cihazlar, belirli bir alandaki radyo sinyallerini keserek cep telefonları, Wi-Fi ve GPS gibi iletişim sistemlerinin çalışmasını engelliyor. Özellikle devlet yetkililerinin güvenliğini sağlamak, gizli toplantıları korumak veya sınav gibi dikkat gerektiren ortamlarda sessizliği sağlamak amacıyla kullanılıyor.
Jammer, Türkçede karıştırıcı olarak adlandırılır ve genellikle radyo frekanslarını engellemek için tasarlanmıştır. Bu cihazlar, belirli frekans aralıklarında sinyal yayan cihazların geçici olarak çalışmasını durdurabilir.
Birçok ülkede jammer kullanımı yasalarla sınırlandırılmıştır veya tamamen yasaktır.
JAMMER NE İŞE YARAR?
Gizli görüşmelerde, cep telefonu, Wi-Fi ve Bluetooth gibi iletişim yollarıyla yapılabilecek ses, görüntü veya veri sızmalarını önlemek için jammer’lar kullanılır. Bu sayede ortamdaki gizli dinleme cihazları (böcekler) devre dışı bırakılır.
Uzaktan kumandalı patlayıcılar, genellikle cep telefonu sinyalleri veya RF frekanslarıyla tetiklenebilir. Bu nedenle, devlet yetkililerinin bulunduğu araç konvoylarında jammer cihazları aktif hale getirilerek bu tür tehditlerin önüne geçilir.
Kritik kararların alındığı ortamlarda Wi-Fi bağlantısı kesilerek siber saldırılara ve uzaktan erişimlere karşı önlem alınır. Özellikle stratejik toplantılarda bilgi sızmasını önlemek için telefonların sinyalsiz hale getirilmesi yaygın bir uygulamadır.
JAMMER YASAK MI?
Türkiye’de haberleşme özgürlüğü anayasal bir haktır. Ancak bir kişi veya kurumun başka kişilerin iletişim hakkına müdahale etmesi ciddi bir hukuki suç teşkil eder.
5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu ve Türk Ceza Kanunu’nun 124. maddesi (Haberleşmenin Engellenmesi) çerçevesinde jammer kullanımı kısıtlanmıştır. Bu yetki yalnızca belirli kamu kurumlarına verilmiştir.
Bunlar arasında Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı, Millî İstihbarat Teşkilatı (MİT) ve Sahil Güvenlik Komutanlığı gibi devletin güvenlik birimleri yer alır.
Elektronik Haberleşme Kanunu’nun 2. ve 3. bendinde konuyla ilgili şu ifadeler geçmektedir: “Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ile Sahil Güvenlik Komutanlığı ve kuruluş kanunları ile Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinde belirtilen görev sahaları ile ilgili konularda, Dışişleri Bakanlığı, Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı, Millî İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğünün elektronik haberleşme cihaz, sistem ve şebekeleri ile bedeli bu kurumlar tarafından ödenerek işletmeciler tarafından kurulan veya kurulacak elektronik haberleşme cihaz, sistem ve şebekeleri hakkında 36. ve 39. maddeler hariç, bu Kanun hükümleri uygulanmaz.”
