Yapay zeka ürünlerini çalıştırmak için büyük bir hesaplama gücüne ihtiyaç var ve teknoloji sektörü, yapay zeka modellerinin gücünden yararlanmak için hızla yarışırken, bu modelleri destekleyecek altyapıyı inşa etme konusunda da bir yarış sürüyor. Nvidia CEO’su Jensen Huang, son kazanç çağrısında, 2030 yılına kadar yapay zeka altyapısına 3 ila 4 trilyon dolar arasında bir harcama yapılacağını tahmin etti. Bu meblağların büyük bir kısmı, yapay zeka şirketlerinden geliyor. Ancak bu süreç, enerji şebekeleri üzerinde büyük bir baskı oluşturuyor ve sektörün inşaat kapasitesini zorlayarak sınırlarını zorluyor.
Aşağıda, Meta, Oracle, Microsoft, Google ve OpenAI gibi büyük şirketlerin en büyük yapay zeka altyapı projeleri hakkında bildiklerimizi derledik. Bu gelişmelerin devam etmesiyle birlikte, sayılar daha da yükselebilir.
Microsoft’un OpenAI’ye 1 Milyar Dolar Yatırımı
Bu yatırım, çağdaş yapay zeka patlamasını başlatan anlaşma olarak kabul edilebilir: 2019 yılında, Microsoft, Elon Musk ile ilişkilendirilen OpenAI adlı tanınmış bir kâr amacı gütmeyen kuruluşa 1 milyar dolarlık bir yatırım yaptı. Bu anlaşmanın kritik noktası, Microsoft’un OpenAI’nin tek bulut hizmet sağlayıcısı olmasıydı. Model eğitiminin talepleri arttıkça, Microsoft’un yatırımları daha çok Azure bulut kredisi şeklinde gerçekleşmeye başladı. Her iki taraf için de kazançlı bir anlaşmaydı: Microsoft, Azure satışlarını artırırken, OpenAI da en büyük tek masrafı için daha fazla kaynağa sahip oldu. Takip eden yıllarda, Microsoft yatırımını neredeyse 14 milyar dolara çıkardı ve OpenAI kâr amacı güden bir şirkete dönüşeceği zaman bu yatırımın büyük kazançlar sağlayacağı bekleniyor.
İki şirket arasındaki ortaklık son zamanlarda değişmeye başladı. Ocak ayında, OpenAI, Microsoft’un bulutunu artık özel olarak kullanmayacağını açıkladı ve Azure ihtiyaçlarını karşılayamazsa alternatiflere yönelme hakkı tanıdı. Microsoft, yapay zeka ürünlerini desteklemek için başka temel modeller araştırmaya başladı ve bu durum, AI devinden daha fazla bağımsızlık sağladı.
OpenAI’nin Microsoft ile yaptığı anlaşma o kadar başarılı oldu ki, yapay zeka hizmetlerinin belirli bir bulut sağlayıcısı ile anlaşma yapması yaygın bir uygulama haline geldi. Amazon’dan 8 milyar dolarlık yatırım alan Anthropic, şirketin donanımında çekirdek düzeyinde değişiklikler yaparak AI eğitimi için daha uygun hale getirdi. Google Cloud, daha küçük yapay zeka şirketleriyle de anlaşmalar yaptı; ancak bu anlaşmalar yatırım içermiyordu. OpenAI, Eylül ayında Nvidia’dan 100 milyar dolarlık bir yatırım alarak daha fazla GPU satın alma kapasitesine sahip oldu.
Oracle’ın Yükselişi
30 Haziran 2025’te Oracle, SEC dosyasında ismi açıklanmayan bir ortakla 30 milyar dolarlık bir bulut hizmetleri anlaşması imzaladığını duyurdu. Bu miktar, şirketin bir önceki mali yılındaki bulut gelirlerinden daha fazlaydı. OpenAI, bu ortaklığın anlaşmasını açıklayan taraf oldu ve Oracle’ı OpenAI’nin Microsoft sonrası bulut hizmeti sağlayıcıları arasına yerleştirdi. Bu durum, Oracle’ın hisse senedi fiyatını hızla yükseltti.
Birkaç ay sonra, 10 Eylül’de Oracle, 2027’de başlayacak 300 milyar dolarlık bir hesaplama gücü anlaşmasını duyurdu. Oracle’ın hisse senedi fiyatı bir kez daha yükseldi, bu durum şirketin kurucusu Larry Ellison’u dünyanın en zengin adamı yaptı. Bu anlaşmanın ölçeği oldukça etkileyici; zira OpenAI’nin 300 milyar doları harcaması beklenmiyor, bu da her iki şirketin büyük bir büyüme göstereceğine dair bir inanç oluşturuyor. Ancak henüz tek bir dolar harcanmadan, bu anlaşma Oracle’ı yapay zeka altyapı sağlayıcıları arasında öne çıkardı.
Geleceğin Hiperskalalı Veri Merkezlerinin İnşası
Meta gibi önemli altyapıya sahip şirketler için bu süreç daha karmaşık ve pahalı hale geliyor. Mark Zuckerberg, Meta’nın 2028 sonuna kadar ABD altyapısına 600 milyar dolar harcayacağını açıkladı. 2025’in ilk yarısında şirket, önceki yıla göre 30 milyar dolar daha fazla harcama yaptı. Bu harcamanın bir kısmı büyük bulut sözleşmelerine gidiyor; örneğin, Google Cloud ile yapılan 10 milyar dolarlık bir anlaşma gibi. Ancak daha fazla kaynak, iki devasa yeni veri merkezine yatırılıyor. Louisiana’daki yeni 2,250 dönümlük alan, Hyperion adıyla anılacak ve inşaat maliyeti yaklaşık 10 milyar dolar olarak tahmin ediliyor. Bu veri merkezi, 5 gigavatlık bir hesaplama gücü sağlayacak ve yerel bir nükleer enerji santralı ile enerji yükünü karşılayacak.
Bu tür yapıların çevresel maliyetleri de göz ardı edilemez. Elon Musk’ın xAI, Memphis, Tennessee’de kendi hibrit veri merkezi ve enerji üretim tesisini inşa etti. Ancak bu tesis, smog üreten kimyasalların en büyük emisyon kaynaklarından biri haline geldi.
Stargate Projesi
Başkan Trump, ikinci yemin töreninin ardından SoftBank, OpenAI ve Oracle arasında, ABD’de yapay zeka altyapısını inşa etmek için 500 milyar dolarlık bir ortak girişim duyurdu. “Stargate” adı verilen proje, 1994 yapımı filmden esinlenerek oluşturuldu ve Trump, projeyi “tarihin en büyük yapay zeka altyapı projesi” olarak tanımladı. Sam Altman da projeye katılarak, “Bu, bu dönemin en önemli projesi olacak” dedi.
Proje, SoftBank’ın finansmanı sağlaması, Oracle’ın inşaatı üstlenmesi ve OpenAI’nın katkıda bulunması planıyla geniş bir çerçeveye sahipti. Trump, inşaatı yavaşlatabilecek her türlü düzenleyici engeli kaldırma sözü verdi. Ancak Elon Musk gibi rakipler, projenin yeterli finansmana sahip olmadığı konusunda şüphelerini dile getirdi.
Hype azaldıkça, proje momentumunu kaybetmeye başladı. Ağustos ayında, Bloomberg, ortakların uzlaşmaya varmakta zorlandığını bildirdi. Ancak proje, Texas’ın Abilene kentinde sekiz veri merkezinin inşası ile ilerlemeye devam etti ve son binanın 2026 yılı sonunda tamamlanması planlanıyor.
