Akademik spinout’lar yatırımcıların odağında
Avrupa üniversiteleri ve araştırma laboratuvarlarından çıkan deep tech ve life sciences spinout’ları 2025’te güçlenerek yatırımcıların dikkatini çekiyor. Dealroom’un European Spinout Report 2025 raporuna göre, bu spinout ekosistemi şimdi yaklaşık 398 milyar dolar değerinde bir girişim hattı oluşturdu.
Öne çıkan rakamlar ve başarı hikâyeleri
Rapor, 76 şirketin ya 1 milyar dolar değerlemeye ulaştığını ya da 100 milyon dolar gelir barajını geçtiğini ortaya koyuyor. Bu başarılar arasında uydu görüntüleme, kuantum, uzay taşımacılığı ve yapay zeka içerikli girişimler de yer alıyor; bu örnekler, üniversite kökenli teknolojilerin ticarileştirilmesinin güçlendiğini gösteriyor.
Yeni fonlar ve büyüyen ilgi
2025’te Avrupa’da üniversite spinout’larına odaklanan yeni fonlar kuruldu; bunlardan biri Kuzey Avrupa’ya yoğunlaşan ve ilk turunu euro cinsinden 60 milyon seviyesinde kapatan bir fon. Bir diğer oluşum da benzer büyüklükte ilk fon kapanışını hedefleyerek ekosisteme yeni sermaye akışı sağlıyor. Bu adımlar, Cambridge, Oxford ve ETH Zurich gibi merkezlerin yanı sıra daha geniş bir coğrafyadan gelen yeteneklere de finansman sağlanmasının önünü açıyor.
Sektörel çeşitlenme ve büyük turlar
2025’te kapatılan büyük turlar, yatırımcı iştahının nükleer enerji, insansız hava araçları ve diğer çift kullanımlı teknolojiler gibi çeşitli alanlara yayıldığını gösterdi. Örnekler arasında nükleer füzyon çalışmaları yürüten girişimler ve insansız hava araçları geliştiren firmalar yer alıyor; bazı şirketlerin piyasa değerleri birkaç milyar doları aştı.
Akademik altyapının önemi
Birçok başarılı spinout, üniversitelerdeki on yıllık araştırma birikimlerinin ürünüdür. Bu nedenle, Oxford, ETH ve benzeri merkezlerin yanı sıra İskandinavya gibi bölgelerin araştırma kurumları da yatırımcılar için önemli fırsatlar sunuyor. Örneğin, bölgesel bir fonun portföyündeki erken yatırımlardan biri, on yıllık üniversite araştırmasına dayanan yarı iletken üretim temizleme teknolojisi geliştiren bir şirkete yapılmış durumda.
Finansmana erişimdeki çelişkiler
Rapor aynı zamanda spinout’lara artan yatırım akışına rağmen devam eden bir sorun olduğunu da vurguluyor: büyüme sermayesi eksikliği. 2025’te üniversite spinout’larının derin teknoloji ve yaşam bilimleri alanında toplamda yaklaşık 9.1 milyar dolar seviyesinde fon toplaması bekleniyor; bu, olumlu bir gösterge olsa da Avrupa genelindeki risk sermayesi hacmi 2021 zirvesine kıyasla belirgin şekilde düştü.
Yurtdışı sermayenin ağırlığı
Geç aşama finansmanın yaklaşık yarısının Avrupa dışından, özellikle ABD’den geldiği belirtiliyor. Bu durum, Avrupa’nın araştırma ve yetenek yatırımlarından tam anlamıyla faydalanabilmesi için yerel büyüme sermayesi altyapısının güçlendirilmesi gerektiğini ortaya koyuyor.
Sonuç: Fırsatlar ve eksikler
Özetle, Avrupa üniversite spinout’ları 2025’te hem değerleme hem gelir açısından önemli kilometre taşları aşarken, ekosistem hâlâ büyüme sermayesi ve yerel geçfinansman eksiklikleriyle karşı karşıya. Yine de artan fon sayısı, başarılı çıkışlar ve sektörel çeşitlenme, Avrupa’nın akademik kökenli girişimciliğinin küresel rekabette önemli bir oyuncu olmaya devam edeceğini gösteriyor.
