Geçtiğimiz yıl, **jeneratif yapay zeka** uygulamaları, araçları ve hizmetlerine yapılan yatırımlar, yeni zirvelere ulaştı. TechCrunch için hazırlanan finansal analiz platformu PitchBook’un verilerine göre, dünya genelindeki jeneratif yapay zeka şirketleri, 2024 yılında 885 anlaşmada **risk sermayesi** (VC) yatırımcılarından toplamda 56 milyar dolar topladı.
Bu miktar, sektör için yeni bir rekor niteliği taşıyor. 2023 yılında 691 anlaşmada 29,1 milyar dolar yatırım alan jeneratif yapay zeka girişimlerine yapılan yatırımlar, %192 oranında bir artış gösterdi.
PitchBook’ta yeni teknoloji analisti olarak görev alan **Ali Javaheri**, yaptığı bir röportajda, “OpenAI, Anthropic ve xAI gibi büyük oyuncular, önemli miktarda fon toplamaya ve piyasa için rekabetçi ürünler sunmaya devam ederken, **üretken yapay zeka** alanında bir yavaşlama görmüyoruz” şeklinde ifadelerde bulundu.
2024 yılının dördüncü çeyreğinde, Databricks’in 10 milyar dolarlık J Serisi, xAI’nin 6 milyar dolarlık C Serisi, Anthropic’in Amazon’dan aldığı 4 milyar dolarlık stratejik yatırım ve OpenAI’nin 6,6 milyar dolarlık yatırım turu gibi büyük anlaşmaların tamamlanmasıyla işlem değeri 31,1 milyar dolara ulaştı.
Birleşme ve satın alma işlemleri, 2024 yılındaki yapay zeka yatırımlarının yalnızca küçük bir bölümünü oluşturdu: PitchBook verilerine göre bu rakam 951 milyon dolar olarak kaydedildi. Ancak bu durum, Google, Microsoft ve Amazon gibi büyük şirketlerin gerçekleştirdiği çeşitli “satın alma-işe alma” anlaşmalarını içermiyor. Örneğin, Google’ın chatbot girişimi Character AI’nın çalışanlarının çoğunu işe almak ve teknolojisini lisanslamak için 2,7 milyar dolar harcadığı bildirildi. Microsoft’un ise **Inflection**’ın AI modellerini lisanslamak ve CEO’su Mustafa Suleyman’ı işe almak için 650 milyon dolar harcadığı ifade ediliyor.
ABD merkezli şirketler, 2024 yılında jeneratif yapay zeka yatırımlarının büyük bir kısmını elde etti. ABD dışındaki girişimler, bu yılki toplam VC yatırımlarının yalnızca 6,2 milyar dolarını alabildi. Ancak, Pekin merkezli **Moonshot AI** (Şubat’ta 1 milyar dolar), Fransız girişim **Mistral** (Haziran’da yaklaşık 640 milyon dolar), Köln merkezli **DeepL** (Mayıs’ta 300 milyon dolar), Şanghaylı **MiniMax** (Mart’ta 600 milyon dolar) ve Tokyo merkezli **Sakana AI** (Eylül’de yaklaşık 214 milyon dolar) gibi bazı önemli kazananlar da ortaya çıktı.
2025 Yılı İçin Yapay Zeka Tahminleri
Ali Javaheri, üretken yapay zeka sektörünün aşırı benzer girişimlerle dolup taşma riski taşıdığını belirtiyor. Onun görüşüne göre, AI kodlama asistanları geliştiren en az dört şirket — **Augment**, **Magic**, **Codeium** ve **Poolside** — geçen yıl 100 milyon doları aşan finansman turları gerçekleştirdi. Ayrıca, bir dizi üretken medya girişimi (örneğin, **Black Forest Labs**, **ElevenLabs**) yakın zamanda yüksek değerlemelerle büyük miktarlarda finansman sağladı.
Yatırımcıların belirgin bir gelir artışı sağlama talebi arttıkça, bu eğilimin sürdürülebilir olup olmayacağı belirsiz. Javaheri’ye göre, teknik zorluklar ve rekabetçi kalmak için gerekli olan büyük bilgi işlem maliyetleri, üretken yapay zeka girişimlerine ek zorluklar getirebilir. “Sadece en iyi finansman sağlanan girişimler, en yenilikçi modeller için gereken hıza uyum sağlayabilir,” diye ekledi. “Bu nedenle yüksek değerlemelerin büyük kısmı altyapı katmanlarından gelecektir.”
Bu durum, 2024 yılında kendileri için oldukça başarılı bir performans sergileyen altyapı katmanı üretken yapay zeka oyuncuları için olumlu bir haber olarak değerlendiriliyor. **Crusoe** (Aralık’ta 600 milyon dolar) ve **Lambda** (Şubat’ta 320 milyon dolar) gibi veri merkezi girişimleri, üretken yapay zeka pazarındaki en büyük yatırım turlarından bazılarını temsil ediyor.
Yatırım şirketi **KKR**, yapay zeka destekli veri merkezlerine olan talebin artmasının, sektördeki küresel harcamaları yılda 250 milyar dolara çıkaracağı öngörüsünde bulunuyor.
